1-Ma’ruza mashg’uloti. Mavzu: Shaxsiy kompyuterlarning ta’minoti va uning turlari, dasturlar va apparat ta’minoti

---

1-Ma’ruza mashg’uloti.
Mavzu: Shaxsiy kompyuterlarning ta’minoti va uning turlari, dasturlar va 
apparat ta’minoti,
 
dasturiy ta’minot. 
Reja: 
1.
Shaxsiy kompyuterlarning ta‘minoti va uning turlari. 
2.
Kompyuterning zamonaviy dasturiy ta‘minoti, dasturiy ta‘minot turlari. 
3.
Dasturlar va apparat ta‘minoti orasidagi bog‘liqlik. 
4.
Interfeys tushunchasi,uning turlari. 

Kalit so’zlar: 
EHM, SHEHM, shaxsiy kompyuter (SHK), mikroprosessor, 
IBM, PC, Lap-Top, Notebook, hardware, software, dasturiy ta’minot, dasturiy 
interfeys, foydalanuvchi interfeys, TDT, ADT, DTADT, drayver. 

Bilib olasiz: 
kompyuter so’zining tarixi va ma’nosi, SHK yaratilishi, 
SHKning yaratuvchilari, ilk marta SHKni ishlab chiqargan firmalar, SHK ta’rifi, 
SHK nomlari, SHK xususiyatlari, SHK turlari va foydalanish imkoniyatlari. Dasturiy 
ta’minot (DT) turlari, DT ta’rifi, SHK ta’minoti, interfeys turlari, TDT, ADT va 
DTADT turlari va vazifalari, OT va drayver vazifalari. 
Tarixdan ma‘lumki har bir asrda katta-katta voqealar, yangiliklar, ixtirolar
bo‘lgan va bu asrlar yodga olinganda mazkur sifatlar bilan aytilgan. 
Mazmunan XX asrni atom, molekulyar kimyo yoki xalq xo‘jaligiga shiddat 
bilan kirib kelgan kibernetika va kompyuterlar asri deb eslash mumkin. Aslida 
«kompyuter»
so‗zi «hisoblovchi qurilma» ma‘nosini anglatadi. Hozirgi vaqtgacha 
EHM, SHEHM, shaxsiy kompyuter (SHK) tushunchalari keng ommaga, hayotimizga 
kirib kelgan. Biroq so‗nggi paytda ko‗proq, shaxsiy kompyuter so‘zi ishlatiladi. Uni 
EHM, SHEHMlardan qanday farqi bor degan savolga quyidagini aytsa bo‗ladi. 
SHEHM va SHK tushunchalari bitta narsani ifodalaydi, EHM va SHK o‘rtasidagi 
farqni esa keyinroq tushuntirib oʻtamiz. 
Keyingi matnlarda ularni alobida ta‘kidlamasdan kompyuter atamasidan 
foydalanamiz. Umuman dunyoda ham-shunday atama qabul qilingan. 
Kompyuterlar paydo bo‗lish tarixiga ahamiyat bersak, XIX asrning 
boshlaridayoq, ingliz matematigi Ch.Bebbij analitik mashina deb atalgan mexanik 
kompyuter yaratmoqchi bo‘lgan. Bosbqaruvni esa perfokartada (qattiq, karton 
qog‗oz) beriladigan dastur orqali amalga oshirisb rejasini tuzgan edi, afsuski bu rejani 
ro‗yobga chiqara olmagan. 1945-yilda mashhur matematik, Djon Fon Neyman 
kompyuter yaratish uchun hamkorlikka chaqiriladi va shundan keyin u kompyuter 
tuzilishining umumiy tamoyillari qanday bo‗lishini e‘lon qiladi. 
Mazkur tamoyil asosida kompyuter quyidagi qurilmalardan iborat bo‗lishi 
lozim: