1-Ma’ruza mashg’uloti. Mavzu: Shaxsiy kompyuterlarning ta’minoti va uning turlari, dasturlar va apparat ta’minoti

bir kishi foydalanadigan mikro EHMdir.
Shaxsiy kompyuterlar hammaboplik va universallik talablarini qondirishi uchun 
quyidagi xususiyatlarga ega bo‘lishi lozim;
-
 
individual xaridor uchun mos keladigan narxlarda; 
-
 
atrof-muhit sharoitlariga maxsus talablarsiz foydalanish avtonomligi; 
-
 
tuzilishini boshqarish, fan, ta‘lim, turmush sohalarida turli ko‘rinislida 
qo‗llanishlarga moslashuvchanligi; 
-
 
foydalanuvchining maxsus kasbiy tayyorgarliksiz ishlash imkoniyatini beruvchi 
operatsion tizimlar va boshqa do‘stona» dasturiy ta‘minotlar.- 
-
 
ishlashning yuqori darajada ishonchliligi (buzilmasdan 5000 soatdan ortiq ishlashi).
Ma‘lumotlarni qayta ishlash bilan bog‗liq biror masalani yangi axborot, 
texnologiyasi doirasida samarali bajarish uchun qo‘llaniladigan kompyuterning 
imkoniyatlarini bilish lozim. Ushbu imkoniyat haqidagi bilimlar kompyuterning 
konfiguratsiyasi tushunchasini tashkil etadi. 
SHKlarni konstruktiv (tuzilmaviy xususiyatlariga ko‗ra quyidagicha tasniflash 
mumkin. 
Ko‘chma kompyuterlar
shaxsiy kompyuterlarning tez rivojlanayotgan kenja 
sinfidir. Mutaxassislar fikricha, 1998-yilda foydalanuvchilarning 40% dan ko‗prog‗i 
aynan ko‘chma kompyuterlardan foydalangan bo‗lsa, 2002-yilga kelib bu ko‗rsatkich 
81% dan oshdi.
Ko‗chma kompyuterlarning ko‗pchiligi akkumlyatorlar bilan, ta‘minlanadi. 
Ular tarmoqqa ulanishi ham mumkin.Videomonitor sifatida ularda yassi 
videoproektorli suyuq kristalli displeylar qo‗llaniladi. 
Suyuq kristalli displeplar (LCD 
--- Liquid Crystal Display)
faol va sust matritsali bo‘ladi.Sust matritsada ekranning 
har bir elementi (pikseli) koordinatali boshqaruychi shaffof simlar kesishgan joyga 
yetib keladi. Faol matritsali displey ancha murakkab va qimmat, biroq yaxshi sifat - 
barqaror kontrast ya tiniq tasvir berilishni ta‘minlaydi. Ko‘chma kompyuterlar turli-
tuman; ulkan va og‗ir (15 kg gacha), portativ ishchi stansiyalaridan to 100 gramm 
keladigan elektron yozuv daftarchasigacha bo‘lgan- ko‘chma kompyuterlar mavjud. 
Portativ ishchi stansiyalar eng qudratli va yirik ko‗chma SHKlardir. Ular ko‗pincha 
chemodan shaklida tayyorlanadi va og‗zaki tilda ―ko‘chmanchi‖ deb ataladi. 
Ularning konfiguratsiyasi ko‘chmas SHKlar ishchi stansiyalari konfiguratsiyasiga 
o‘xshash bo‗lib, 800 MGs dan yuqori bo‘lgan chastotali, kuchli mikroprotsessorga, 
128 Mbaytdan yuqori sig‗imdagi tezkor xotirali, 10 Gbayt disk jamlagichlarga ega, 8 
Mbaytdan yuqori videdxotirali interfeys va qudratli videoadapterlari bo‗lgan.
kompyuterlardir. Mohiyatiga ko‗ra, ular tarmoqdan ta‘minlanuvchi oddiy ishchi 
stansiyalardir, biroq tashqi qobig‗i (korpusi) ko‘tarib yurish uchun qulay qilib 

---

tayyorlangan va yassi suyuq kristalli videomonitorga ega. Ular odatda modem va 
CD-ROMlarga ega bo‗lib, lokal hamda Internet tarmoqlariga ulanishi mumkin.
Laptop
turidagi portativ kompyuterlar ―diplomat‖ hajmidagi kichik 
chemodanchalar ko‗rinishida tayyorlanadi. Ularning og‗irligi odatda 5-10 kg atrofida 
bo‗ladi. Apparat va dasturiy ta‘minot ularning eng yaxshi ko‗chmas SHKlar bilan 
muvaffaqiyatli raqobatlashishiga imkon beradi.