1-Maruza Kirish

13.5 – rasm. Kuchlanishlar datchigi sxemasi. 
 
Datchiklarning  bazi  konstruktsiyalarida 
elastik 
elementga 
yopishtiriladigan 

---

tenzorezistor  o’zgartirgichlardan  foydalaniladi.  Kichik  o’lchamli  tenzorezistor 
o’zgartirgichli datchiklar modellarda o’tkaziladigan statik va dinamik sinovlarda 
keng qo’llaniladi. 
 
Normal  va  urinma  kuchlanishlarni  o’lchashda  kombinatsiyalashgan 
datchiklar qo’llaniladi (13.6 – rasm). Grunt bosimi N ishchi diafragma 3 ga tik 
tasir etganda, diafragma deformatsiyalanadi va uning ichki sirtiga yopishtirilgan 
tenzorezistor    TR    deformatsiyani  grunt  bosimiga  proportsional  bo’lgan  elektr 
signaliga o’zgartiradi. Asbob bo’shlig’idagi h’arorat tasirini kompensatsiyalash 
maqsadida,  kuch  tasir  etmaydigan  plastina  5  sirtiga  kompensatsiyalovchi 
tenzorezistor  TRk    yopishtiriladi. 
Gorizontal va vertikal yo’nalishlarda siljituvchi zo’riqishlar Q  paydo bo’lganda, 
diafragma  sirtidagi  ishqalanish  kuchlari  asbob  korpusi  1  ga  mah’kamlangan 
elastik element 7 ni deformatsiyalaydi. Bunda  TR 1   va    TR2  tenzorezistorlari 
urinma zo’riqishlarni,   TR3             va  TR4   gorizontal zo’riqishlarni qabul 
qiladi.  Elastik  elementning  erkin  uchi  6  ga  mah’kamlangan  diafragma  diski  4  
tor bo’shliq 2 h’isobiga korpus 1 ga nisbatan h’arakat qilaoladi.