1-маъруза. Кириш. Фан мақсади, вазифаси ва долзарблиги

5.13-расм. Golden Wi-Fi лойиҳасида Москва шаҳрида Wi-Fi хизматларини кўрсатиш зонаси

Ҳозирги вақтда Wi-Fi технологияси тўлиқ равишда “мобил Интернет” концепциясига мослаштирилган бўлиб, бу технологияси ҳамманинг эътибори лойиқдир. Шу тарзда, Wi-Fi –кириш тармоқларини ташкил этишнинг етакчиликка номзод бўлган жуда асосий усулидир.

Замонавий тижорат Wi-Fi тармоқ технологияси тармоқни икки асосий тизимостига ажратишни назарда тутади: фойдаланувчиларни учратиш мумкин бўлган нуқталарда ўрнатиладиган трафикни кириш нуқталари (hotspot) сифатида йиғувчи тизимостилари ва фойдаланувчиларни идентификация қилиш сервери, биллинг сервери, сервисни бошқариш Web-портали, Radius авторизация сервери ва ҳоказолар мавжуд бўлган бошқарув тизимостилари.
Hotspot лар машрутизаторлар ёки Интернет орқали ўзаро боғланади. Ҳар бир фойдаланувчи тижорат хизматига уланишдан олдин биллинг билан боғлиқ бўлган авторизация процедурасидан ўтиши керак. Бунинг учун у идентификация Web-порталига киради (масалан, тўлов картасини активлаштиради) ва ўз ҳуқуқларини рўйхатдан ўтказади. Энди фойдаланувчи ҳисобида тўлов воситаси борлигича кенг полосали киришнинг барча хизматларидан фойдаланиши мумкин.
Hotspot ичида тизим ички коммутаторлар ва энг асосийси алоҳида кириш контроллерига эга бўлиши мумкин бўлиб, у барча hotspot фойдаланувчилари ўртасида ва тақсимланган Wi-Fi ўртасида интерфейс ролини бажаради (5.14-расм), бу асосан Wi-Fi хизмат кўрсатадиган нобиржинсли зоналарга тегишлидир (масалан, аэропорт, меҳмонхоналар, бизнес-марказ ва бошқалар). Хизматлар ва улар ҳақидаги ахборотлар тармоқ Web-портали доирасида hotspot порталидан ўрин олган.
Фойдаланувчи Wi-Fi тармоғи хизматларидан фойдалана олиши учун унинг сўрови кетма-кет равишда тармоқнинг уч элементидан ўтиши керак бўлади: кириш контроллери, Radius бошқарув сервери ва идентификация Web-портали. 5.15-расмдан келиб чиқадики, фойдаланувчини идентификация қилиш жараёни (ААА процедураси) махсус юқори сатҳ сигнализация протоколларидан фойдаланишга қаратилган мураккаб алгоритмдан иборатдир. Wi-Fi тизимлари радиоинтерфейсининг параметрлари WLAN IEEE 802.11a/b/g/h/j/n стандартларида таклиф қилинган. Ушбу стандартларда Wi-Fi тизимларининг иккита иш диапазонлари назарда тутилган: 2,4...2,5 ГГц (IEEE 802.11b/g учун) ва 4,9...5,9 ГГц (қолган стандартлар). Wi-Fi тизимида маълумотларни алмашиниш тезлиги стандартга боғлиқ равишда 11, 50 ва 100 Мбит/с дан ортиқ бўлиши мумкин (янги IEEE 802.11n стандарти учун). Тизимларда маълумотлар симметрик ёки ADSL ёки PON иш режимларини эслатувчи асимметрик тарзда узатилиши мумкин.
Wi-Fi технологияси бизнинг тадқиқотимиз учун нафақат истиқболлилиги сабабли, балки тўртинчи авлод радиокириш тизимларининг, хусусан, WiMAX технологиясининг ишлаш принциплари ҳақида тушунча берганлиги учун қизиқиш уйғотади.