1-ma’ruza Ip yigirish korxonalarida texnikaviy nazorat o’tkazish usullari va uskunalari Reja

1-ma’ruza
Ip yigirish korxonalarida texnikaviy nazorat o’tkazish usullari va uskunalari


Reja:

1. 
   Texnik nazorat bo‘limining asosiy vazifalari
   
2. 
   Texnik nazoratning shakllari
   
3. 
   Yigirish korxonasida nazoratning bir qancha uslublari qo‘llaniladi.
   

Yigirish korxonasida texnik nazorat bo‘limi xodimlari va korxona ishchilarining asosiy vazifasi, texnologik jarayonlarning bir me’yorda ishlashini, yuqori ishlab chiqarish samaradorligi, yuqori iqtisodiy ko‘rsatkichlarga ega bo‘lishini tashkil etadi, hamda sifatli standart mahsulotlari ishlab chiqishni ta’minlaydi. Turli ishlab chiqarish bo‘limlarida bu vazifalarni bajarishdagi ob’ektiv ma’lumotlarni texnik nazorat berishi kerak.

Davlat standartiga muvofiq texnik nazorat-bu mahsulotning sifatiga bog‘liq holda texnik shartda belgilangan bo‘lib, mahsulot yoki jarayonni tekshirish demakdir. To‘qimachilik va yengil sanoat korxonalarida texnik nazorat ko‘pincha birlashgan holda faoliyat yuritadi:
qabul qilishdagi nazorat - nuqsonli mahsulotlarni birga qo‘shgan holda tayyor mahsulot sifati;
texnologik jarayon nazorati - texnologik jarayonlarni belgilangan rejim, ko‘rsatkichlarga rioya qilishi va ularning bir maromda ishlashi;
jarayonli nazorat - alohida o‘timlar bo‘yicha xomaki mahsulotlarning xossalari;
kirish nazorati-ta’minlovchilardan qabul qilinayotgan xom ashyo va qo‘shimcha materiallarni qabul qilish.
Yuqorida keltirilgan asosiy nazorat turlari quyidagi ishlatiladigan umumiy uslublarga birlashadi: donali buyumlarni uzluksiz nazorati, alohida to‘da materiallari va buyumlarini tanlashdagi statistik nazorat, hamda nazorat diagrammalari (kartalari) yordamida jarayonli (joriy) statistik nazorat.
Umumiy nazorat uslublaridan tashqari, turli sanoat korxonalarida farqlanuvchi (spetsifik) uslublar (masalan, yigirish ishlab chiqarishidagi mahsulotlarning notekisligini nazorat qilish, yigirish va to‘quvchilikda iplarning uzilishini nazorat qilish) qo‘llaniladi.
Barcha turdagi sanoat korxonalarida turli nazorat ishlarini faqatgina texnik nazorat bo‘limi (TNB) yoki korxona laboratoriyasi amalga oshiradi. Undan tashqari, bosh muhandis, sex boshlig‘i, usta, usta yordamchisi korxona, sexlarni ko‘zdan kechirish paytida uskunalarni, xomaki mahsulotlar sifatini, ishchilarning mashinalarda xizmatlarini nazorat qilib borishadi. Ba’zi bir nazorat ishlarini ishchilarning o‘zlari amalga oshiradilar. Texnik nazorat bo‘limi va korxona laboratoriya xodimlari mabodo mashinalarda texnik kuzatishlarni belgilash imkoniyatlari bo‘lmaganda, maxsus kuzatish yoki o‘lchash asboblarini qo‘llaydi.
Hujjatlarda belgilangan qonun-qoidalar bo‘yicha nazorat ob’ekti bilan o‘zaro ta’sirda bo‘lgan nazoratning jami vositalari va bajaruvchilariga nazorat tizimi deyiladi. U korxona standarti yoki nazorat rejalarida qayd etiladi, undan tashqari nazorat qilinadigan ob’ektlar va alomatlar tartibi, davriyligi va sinov uslublari ko‘rsatiladi.