1-ma’ruza. Fizika fani haqida. Moddiy nuqtaning to’G’ri chiziqli harakati

4-rasm. Moddiy nuqtaning tezlanuvchan va sekinlanuvchan harakati. 
Agar moddiy nuqta harakatining boshlang’ich momentida 
) tezlik 

0
ga teng bo’lsa: 
ga ega bo’lamiz.
Tezlanish o’zgarmas bo’lgan holda (
) harakat 
tekis o’zgaruvchan harakat
deb ataladi. U 
holda
 
 
Ushbu formuladan to’g’ri chiziqli tezlanuvchan harakatlanayotgan jismning istalgan vaqt mobaynidagi 
holatini topamiz. Yo’lning bundan ham boshqa ko’rinishlari bor. 
Agarda dastlabki tezlik nolga teng bo’lsa tenglama quyidagi ko’rinishga ega bo’ladi. 
Agar 
bo’lsa, harakat 
tekis tezlanuvchan harakat
deyiladi, 
bo’lganda esa, 
tekis 
sekinlanuvchan harakat
deb ataladi. 
Xalqaro birliklar tizimi - «XBT»da tezlik metrg’sekund bilan o’lchanadi. 
Nazorat savollari 
1.
Fizika fanining asosiy tekshirish uslubi nima? 
2.
Fizikaviy qonunlar deb qanday qonunlarga aytiladi? 
3.
Fizik kattalik deb qanday kattalikka aytiladi. 
4.
Asosiy fizik kattaliklar. Asosiy fizik kattaliklar qanday tanlangan. 
5.
Fizik kattalikning birligi. 
6.
Mehanik harakat deb qanday harakatga aytiladi? 
7.
Mehanika nimani urganadi? 
8.
Klassik mehanika nimani urganadi. 
9.
Relyativistik mehanika nimani urganadi? 
10.
Kvant mehanikasi nimani urganadi? 
11.
Moddiy nuqta deb nimaga aytiladi. 
12.
Yo’l bilan ko’chish orasida qanday bog’liqlik mavjud? 
13.
To’g’ri chiziqli tekis o’zgaruvchan harakat deb qanday harakatga aytiladi?
14.
To’g’ri chiziqli tekis o’zgaruvchan harakatda tezlik va yo’l. 

---

15.
To’g’ri chiziqli tekis o’zgaruvchan harakatda tezlik va yo’l grafiklari