1-маъруза “асосий технологик жараён ва қурилмалар” фанига кириш режа

=v/m=1/

=RT/PM=v/m
(7)
 
Қовушқоқлик.
Реал суюқликлар труба ичида харакатланганда,
унинг ичида ички ишқаланиш кучлари хосил бўлиб, силжишига тўсқинлик 
қилади. 
Суюқликни бир қатламдан иккинчи қатламга силжиши учун сарф 
бўлган куч қовушқоқлик (ёки ички ишкаланиш) дейилади. Ньютон
қонунига биноан, суюқликнинг силжиши учун зарур бўлган куч шу
қатламнинг юзасига, сурилиш тезлиги градиентига ва шу суюқликнинг 
қовушқоқлик коэффициентига тўғри пропорционал боғланган: 
T=

F
dw
/
dn

(8)
 

Тенгламадаги қовушқоқлик коэффициенти 

динамик қовушқоқлик 
коеффициенти 
ёки 
қовушқоқлик 
дейилади. 
Қовушқоқлик
суюқликларнинг физик хусусиятларига ва хароратига боғлиқ бўлиб, кенг 
интервалда ўзгаради. 
Динамик қовушқоқлик СИ да Па
⋅
с бирлигида ўлчанади. Динамик 
қовушқоқлик коэффициентининг шу суюқлик зичлигига нисбати 
кинематик қовушқоқлик дейилади ва ν билан белгиланади. 

---

ν=

/


(9)
 

Кинематик қовушқоқлик СИ да м
2
/ с билан ўлчанади.
Баъзан нисбий қовушқоқлик тушунчаси хам ишлатилади. Бунда
бирор суюқлик қовушқоқлигининг сувнинг қовушқоқлигига нисбати 
олинади. Харорат ортиши билан суюқликларнинг қовушқоқлиги камаяди, 
газларда эса ортади. Суюқликларнинг қовушқоқлиги газларникига 
нисбатан бир неча марта каттадир. 
Иссиқлик ўтказувчанлик. 
Харорат градиенти таъсирида бир-бирига 
тегиб турган кичик заррачаларнинг тартибсиз харакати натижасида 
иссиқликнинг тарқалиши иссиқлик ўтказувчанлик дейилади. Бир жинсли
текис девор орқали ўтган иссиқлик оқими қуйидаги тенглама орқали 
аниқланади: