1 Linux ot avzalliklari

unix2dos: Linux va Macintosh operatsion tizimidagi fayllarni Windows OT ga konvertlash
Agar siz Linux tizimida yaratilgan matn faylni Windows yoki Macintosh OT da ishlaydigan biror kishi bilan ulashmoqchi bolsangiz faylni konvertlashingiz kerak boladi. unix2dos utilitasi Linuxdagi matn faylni Windows yoki Macintoshdagi operatsion tizimga konvertlaydi. Quyidagi misolda memo.txt (editor orqali yaratilgan fayl) faylni DOS format faylga konvertlaydi:
$ unix2dos memo.txt
Hech qanday boshqa variantlarsiz unix2dos original faylni ustiga yozadi. So’ng esa siz ushbu faylni email orqali Windows yoki Macintosh tizimida ishlaydigan biror kishiga jo’natishingiz mumkin. Dos2unix
dos2unix utilitasi Windows yoki Macintosh dagi faylni Linux tizimida o’qiy olinishi uchun konvertlashda ishlatiladi.
$dos2unix memo.txt
Matn faylni Windows yoki Macintoshdan Linux OT ga o’tish uchun tr buyrug^ini ham ishlatsangiz boladi. Quyidagi misolda, -d variant bilan keltirilgan tr buyrug^,I RETURNS larni o’chirishga yordam beradi
$ cat memo | tr —d '\r' > memo.txt
Bu yerda katta (>) belgisi memo.txt faylning standart chiqishi ga yonaltiradi. Unix2dos I ishlatmasdan turib faylni konvertlash oson emas.

8 Linux OT da Fayllarni siqish va arxivlash.
Katta fayllar diskdan ko'p joyni egallaydi va kichkina fayllarga qaraganda tarmoq orqali bir tizimdan boshqa tizimga malumot uzatilayotganda ko'p vaqtni oladi. Agar sizga katta fayllardan tez tez foydalanish kerak bo’lmasa, siz ularni CD, DVD diskda saqlashingiz mumkin yoki ularni qattiq diskdan o’chirishingiz mumkin. Agar siz faylni davom ettirmoqchi bolsangiz, ularni CD diskdan ko’chirib olishingiz biroz noqulaylik tug’diradi. Fayllarni diskda egallab turgan joyini kamaytirish uchun ularni to liq o’chirmasdan turib, siz faylni biror bir malumotini yo’qotmay turib faylni siqib qo’yishingiz mumkin.
Bzip2 utilitasi faylni analiz qilish orqali siqadi va uni qaytadan yaxshi kodlashtiradi. Faylning yangi ko’rinishi tubdan farq qiladi. Malumotga ko’ra, yangi faylda ishlatilmaydigan belgilar ko'p uchraydi. Umuman olganda bzip2 utilitasi ko'p takrorlanadigan malumotli fayllar uchun ishlaydi, jumladan matn va rasmli malumotlar, shuningdek ko’plab rasmli malumotlar allaqachon siqilgan holda boladi.
Quyidagi misolda zerikarli faylni ko’rsatishgan. Har 8000 chi qatorda 72 ta e harfi va yangi qatorga o’tuvchi belgidan tashkil topgan. Faylning sig’imi diskning bir yarim megabaytdan qismini tashkil qiladi.
$ ls —l
-rw-rw-r-- 1 sam sam 584000 Mar 1 22:31 lettere
Fayl to’g’risida ko'p malumot ls - l yordamida ekranga chiqariladi. Bu yerda letter_e degan fayl 584,000 baytni tashkil etadi. Bzip2 ning -v (--verbose) variant yordamida faylning hajmini qanchaga kamaytirish borasida hisobot beradi. Bunda fayl 99,99 % ga kichrayadi.
$bzip2 —v lettere
lettere: 11680.00:1, 0.001 bits/byte, 99,99% saved, 584000 in, 50 out.
$ ls —l
-rw-rw-r-- 1 sam sam 50 Mar 1 22:31 letter_e.bz2
Kichraygandan so’ng fayl 50 baytni tashkil etdi. Bzip2 utilitasi orqali faylni nomini .bz2 kengaytmali faylga o’zgartirish mumkin. Bu nom faylni siqilganini, buni qaytadan ochmasdan turib ko’rib yoki pechatga berib yuborishdan eslatib turadi. Quyidagi haqiqatga yaqin bo’lgan misol zach.jpg nomli kompyuter grafikali rasm berilgan:
$ls —l
-rw-r--r—1 sam sam 33287 Mar 1 22:40 zach.jpg
Bzip2 utilitasi orqali ushbu faylni hajmini faqat 28 % ga kamaytirish mumkin chunki rasm allaqachon siqilgan formatda:
$ bzip2 —v zach.jpg
zach.jpg: 1.391:1, 5.749 bit/byte, 28.13% saved, 33287 in, 23922 out.
$ls —l
-rw-r--r-- 1 sam sam 23922 Mar 1 22:40 zach.jpg.bz2