1 Linux ot avzalliklari

less ls more: Matn faylni bitta ekranda chop etish
Uzungligi bitta ekrandan katta bolgan faylni ko’rishni xoxlasangiz, less utilitisini yoki more utilitisini ishlatishingiz mumkin. hostname: Tizim nomini ekranga chop qilish hostname utiliti ishlab turgan tizimingizni nomini ekranga chop qilib beradi. Ushbu utilitani ishonchingiz komil bolmagan tizimga kirgan bo’lganingizda ishlatishingiz mumkin.
$hostname bravo.example.com

6 Linux OT da Fayllar bilan ishlash.
Ushbu bolimda fayllar ustida qidirish, ko’chirish, tartiblash, solishtirish, chop qilish utilitalari o’z ichiga oladi.
Buyruqlar satri orqali faylning bir yoki undan ortiq harfini yozgandan song TAB tugmasini bosgandan keyin faylning to liq nomini avtomatik tarzda kompyuter tomonidan buyruqlar satriga yoziladi.
cp: Faylni nusxalash
cp(copy) utiliti fayldan nusxa olishga xizmat qiladi. Bu utilita orqali istalgan turdagi fayldan nusxa olish mumkin.
Ushbu buyruqni amalga oshirish uchun quyidagilarni buyruqlar satriga yozish talab etiladi:
cp fayl nomi faylmanzili
Bu yerda fayl_nomi bu nusxa olinishi kerak bolgan fayl, fayl_manzili esa
shu fayl joylashgan manzil hisoblanadi.
$ ls
memo
$ cp memo memo.copy
$ls
memo memo.copy


mv: Fayl nomini o’zgartirish
mv(move) utiliti orqali fayldan nusxa olmasdan turib uning nomini o’zgartirish mumkin.
mv existing-filename new-filename
Bu yerda existing-filename bu mavjud o’zgartirilishi kerak bolgan fayl hisoblanadi, new-filename esa mavjud faylga yangi nom hisoblanadi.
$ls
memo
$mv memo memo.0130
$ls
memo.0130

Yuqoridagi rasmda memo bu eski fayl nomi, o’zgartirishdan song esa ushbu faylning nomi memo.0130 ga o’zgardi. lpr: Faylni chop etish

lpr(line printer) utiliti orqali bir yoki bir nechta fayllarni printer uchun pechatga berishimiz mumkin. Bunda printer uchun pechatga berilgan barcha fayllar navbatda turadi. Linux da printer uchun pechatga beriladigan fayllardan bitta printerdan turib doimiy ravishda bir necha kishi chiqartirib olishi mumkin. Yani bunda bir necha kishi bitta printerga so’rov amalga oshirish imkoniyati mavjuddir. Lpstat -p orqali tizimda mavjud bolgan printerlarning ro’yhatini olishimiz mumkindir.
Lpstat -o orqali printerga chiqartirish uchun berilgan fayllar haqida malumotlar olish imkoniga ega bolinadi.
$ lpq
lp is ready andprinting
Rank Owner Job Files Total Size
Active alex 86(standard input) 954061 bytes