1 ўлчов бирликлари

Калибрлаш натижаларини расмийлаштириш
Ўлчаш воситаларини калибрлаш жараёнида ўтказиладиган ўлчаш натижалари, уларга ишлов бериш ва ноаниқлигини баҳолаш, калибрлашдан ўтказиш тартиб-таомилида белгиланган шакл бўйича калибрлаш ўтказиш баённомаларида ва сертификатларида қайд етилади.
Ўлчаш воситасини калибрлаш сертификати мазмунига қўйиладиган талаблар техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги норматив ҳужжатларда белгиланган.
Калибрлаш сертификатида ёки баённомасида хатолар аниқланганда сертификатларни ва баённомаларни белгиланган тартибда тўлиқ қайта расмийлаштириш ишлари бажарилади.
Якунловчи қоидалар
Ўлчаш воситаларини калибрлашдан ўтказиш ишларини бажаришда юзага келадиган низолар қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ҳал етилади.
Ушбу Қоидалар талаблари бузилишида айбдор бўлган шахслар қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда жавоб берадилар.

Сатх ва Сарф Ўлчаш воситаларини калибрлашдан ўтказиш
СХЕМAСИ

Боскичлар		Субектлар		Тадбирлар		Бажариш муддатлари
1-боскич		Ариза берувчи		1. Ўлчаш воситаларини қиёслашдан ўтказишучун ариза ва зарур ҳужжатларни тайёрлайди. 2. Ижрочига ариза ва ҳужжатларни беради. .		Зарур болган холларда
2- боскич		Ижрочи		Aриза ва унга илова қилинган ҳужжатлар кўриб чиқади: ўлчаш воситаларини калибрлашданўтказиш учун техник имкониятлар мавжуд бўлганда ариза берувчи билан тегишли шартнома тузади; ўлчаш воситаларини калибрлашдан ўтказиш имконияти бўлмаган тақдирда ўлчаш воситаларини калибрлашдан ўтказиш мумкин емаслиги сабаблари тўғрисида ариза берувчини ёзма равишда хабардор қилади.		Бир иш куни мобайнида
3- боскич		Ариза берувчи		Ижрочига ўлчаш воситаларини ва фойдаланиш ҳужжатларини тақдим етади.		Шартномада белгиланган муддатларда
4- боскич		Ижрочи		Буюртмачининг талабларига мувофиқ калибрлашни ўтказишнинг техник имкониятларини аниқлаш ва маълум метрологик тавсифларни таъминлаш учун намунавий ўлчаш воситалари (еталонлар) ва ёрдамчи калибрлаш воситаларини танлайди.		10 иш куни мобайнида
				Ўлчаш воситасининг ишлаши фойдаланиш ҳужжатларига мувофиқлигини текширади..
				Ўлчашларни бажаради.
5- боскич		Ижрочи		Ўлчаш воситаларини калибрлаш жараёнида ўтказиладиган ўлчаш натижалари, уларга ишлов бериш ва ноаниқлигини баҳолаш, калибрлашдан ўтказиш тартиб-таомилида белгиланган шакл бўйича калибрлаш ўтказиш баённомаларида ва сертификатларида қайд етилади.

Текшириш турлари ва уларни амалга ошириш тартиби
Ҳаётий цикл давомида ЎВ бирламчи ва такрорий текширувдан ўтади.
Дастлабки текшириш
Тасдиқланган турдаги ўлчов воситалари ишлаб чиқаришдан чиқарилганда ёки чет елдан партияларда олиб келинганда бирламчи текширишдан ўтказилади.
ЎВ нинг барча нусхалари бирламчи текширилиши керак.
Баъзи ҳолларда норматив ҳужжатларда назарда тутилган
текшириш учун ёки “Ўзстандарт” агентлигининг рухсати билан ЎВни танлаб бирламчи текширишга йўл қўйилади. Танланган текшириш учун ГОСТ 18242 ва ГОСТ 20736 талабларига амал қилиш керак.
Танланган текширишнинг ижобий натижалари текширилган партиянинг барча ўлчов воситаларига тааллуқлидир.
Таъмирланган ёки созланган, уларнинг метрологик тавсифларининг ўзгаришига олиб келадиган ёки олиб келиши мумкин бўлган (муҳрни бузиш) асбоблар бирламчи текширишдан ўтказилади.
Метрологик аттестациядан ўтган ва Ўлчов воситаларининг давлат реестрига киритилган ўлчов воситалари бирламчи текширишдан ўтказилмайди.
ЎВ ишлаб чиқарувчи, импорт қилувчи ёки експорт қилувчи (чет елдан олиб келинган ЎВ учун) ёки уларнинг ваколатли вакили ёки таъмирдан ўтган ЎВ учун таъмирлашни амалга оширган ташкилот ёки егаси томонидан дастлабки текшириш учун тақдим етилади. ЎВ.
Чет елдан олиб келинган ва келиб чиққан мамлакатда дастлабки текширишдан ўтган ўлчов воситалари, агар текшириш СГП 06 [1] га мувофиқ амалга оширилган ва бажарилган бўлса, бирламчи текширувдан ўтказилмаслиги мумкин.
Ўзбекистон ва ЎВ ишлаб чиқарувчи давлат ўртасида текшириш натижаларини ўзаро тан олиш тўғрисида битим ёки ЎВ нинг алоҳида турларини текшириш натижаларини тан олиш тўғрисида махсус келишув мавжуд.
Бирламчи текшириш, қоида тариқасида, ишлаб чиқарувчида ёки ЎВни текшириш ёки таъмирлашни (созлашни) амалга оширадиган ташкилотда амалга оширилади.
Aгар махсус қурилмалардан фойдаланиш зарур бўлса, текширилаётган ўлчов воситаларининг катта партияси, ЎВ ёки текшириш воситаларини ташишнинг мумкин емаслиги, текшириш учун зарур бўлган кўп сонли ускуналар ва бошқалар, бирламчи текшириш амалга оширилади. текширишни амалга оширувчи ташкилот томонидан белгиланган жойда.
Ишлаб чиқарувчи корхонанинг техник назорат бўлимлари томонидан қабул қилинган, гигиеник сертификатга (озиқ-овқат маҳсулотлари билан бевосита алоқада бўлган ўлчов асбоблари учун), махсус талабларга мувофиқлик сертификатига (махсус мақсадли ўлчаш асбоблари учун) ва сертификатга ега бўлган ўлчов воситалари. хавфсизлик талабларига мувофиқлиги (мажбурий сертификатланган ўлчов воситалари учун).
Қайта текшириш
Қайта текшириш давлат метрологик назорати ва назоратини тақсимлаш соҳасида қўлланиладиган, тасдиқланган турдаги ёки метрологик сертификатлашдан ўтказиладиган ўлчов воситалари учун амалга оширилади.
Ишлаётган ёки сақланадиган асбоблар такрорий текширувдан ўтказилади.
Қайта текшириш даврий, навбатдан ташқари, инспексия ва експерт текширувлари шаклида амалга оширилади.
Даврий текширишлар ўлчов воситаси учун ҳужжатларда белгиланган доимий ёки ўзгарувчан оралиқ (текшириш оралиқлари орасидаги) билан амалга оширилади.
ЎВ калибрлаш оралиғи (текшириш частотаси)га мувофиқ ЎВ турини тасдиқлаш (аттестациядан ўтказиш) билан белгиланади.
Калибрлаш оралиғи ЎВ метрологик тавсифларининг барқарорлиги тўғрисидаги статистик маълумотларга асосланиб, “Ўзстандарт” агентлигининг қарори билан ЎВни експлуатация қилувчи ташкилот ёки уни текширувчи ташкилотнинг таклифига биноан ўзгартирилиши (кўпайтирилиши ёки камайтирилиши) мумкин. .
Узоқ муддатли сақлашда бўлган, муддати калибрлаш оралиғидан ошиб кетадиган, уни сақлаш ва сақлашга қўйиладиган талабларни ҳисобга олган ҳолда, даврий текширувдан ўтказилиши мумкин емас.
Ўлчов воситаларини узоқ муддатли сақлашга топшириш охирги текшириш саналари ва консервация бошланиши, шунингдек уни сақлаш, шу жумладан қадоқлаш ва сақлаш шартлари кўрсатилган далолатнома билан расмийлаштирилиши керак.
Қайта ишга туширилган ўлчов воситаларини текшириш уларнинг ишлаши бошланишидан олдин амалга оширилади.
Метрологик тавсифлари дизайни ёки бошқа хусусиятлари туфайли вақт ўтиши билан барқарор бўлиб қоладиган ЎВ учун (масалан, шиша ҳажмли идишлар) даврий текширишни амалга оширмасликка рухсат берилади.
Даврий текшириш ЎВни текшириш учун календар саналарини белгилайдиган жадвалга мувофиқ амалга оширилиши мумкин. Текшириш жадвалининг тавсия етилган шакли C иловасида келтирилган.
ЎВ текшириш жадвалларини тузиш ва келишиш тартиби текширишни амалга оширувчи ташкилот ёки унинг бўлинмаси томонидан белгиланади.
Текширув жадвали ўлчов воситасининг егаси ва текширишни амалга оширувчи юридик шахс ўртасида тузилган текшириш шартномасига илова бўлиши мумкин.
Изоҳ - Текширув жадваллари текширишга қаратилган ҳаракатларни мувофиқлаштириш, ЎВ егаси ва текшириш органи учун тузилади.
Навбатдан ташқари текшириш истеъмолчининг илтимосига биноан текшириш оралиғи тугагунга қадар қуйидаги ҳолларда амалга оширилади:
- калибрлаш оралиғини созлаш зарурати; - ЎВ нинг фойдаланишга яроқлилигини тасдиқлаш зарурати;
Експертиза текшируви тергов ёки суд органларининг илтимосига биноан ўтказилган тақдирда, експертиза натижалари ушбу органларнинг талабларига мувофиқ тузилади.
Суд, прокуратура, давлат арбитражи, ижро етувчи ҳокимият органларининг илтимосномаси (аризаси) бўйича експертиза текшируви ўтказилаётганда текшириш учун ҳақ тўлайдиган томон унинг сўрови (аризаси) бўйича у ўтказилган органни белгилайди. ташқарига.
Юридик ёки жисмоний шахснинг илтимосига биноан експертизадан текшириш ишлари учун ҳақ талабнома берувчи томонидан амалга оширилади.
Текшириш учун МИ қайта ишга туширилган, чанг ва ахлоқсизликдан тозаланган ва керак бўлганда паспорт, техник тавсиф, фойдаланиш йўриқномаси, текшириш методологияси ва охирги текшириш сертификати, шунингдек зарур аксессуарлар билан бирга топширилиши керак. Текшириш шартномасида қўшимча талаблар белгиланади.
Қайта текшириш ўлчов воситаларини калибрлаш ҳуқуқига аккредитация қилинган юридик шахснинг стационар ёки кўчма лабораторияларида ўтказилади.
Aгар махсус қурилмалардан фойдаланиш зарур бўлса, текширилаётган ўлчов воситаларининг катта партияси, ЎВ ёки текшириш воситаларини ташишнинг мумкин емаслиги, текшириш учун зарур бўлган кўп сонли ускуналар ва бошқалар. қайта текшириш текширишни амалга оширувчи ташкилот томонидан белгиланган жойда амалга оширилади.
ЎВни текшириш талабларига жавоб берадиган усуллар бўйича амалга оширилади. Текшириш натижалари баённомаларда ёки бошқа ҳужжатларда қайд етилади, уларнинг шакли ва қоидалари тўлдирилиши тегишли текшириш усулларида белгиланади. Сақлаш муддати
протоколлар ёки уларни алмаштирувчи ҳужжатлар ЎВ калибрлаш оралиғидан (калибрлаш сертификатининг амал қилиш муддати) кам бўлмаслиги керак.
Aгар ЎВ бир нечта миқдорларни ўлчаш (кўпайтириш) учун мўлжалланган бўлса ёки бир нечта ўлчов диапазонига ега бўлса, лекин доимий равишда кичикроқ миқдорларни ёки кичикроқ ўлчов диапазонларида ўлчаш (қайта ишлаб чиқариш) учун ишлатилса, у ҳолда ёзма равишда
ЎВ егасининг илтимосига биноан, кейинги текширишни фақат меъёрий ҳужжатларнинг ушбу талабларига мувофиқлигини текшириш учун ўтказишга рухсат берилади.
фойдаланилган ўлчанган миқдорлар сони ва фойдаланилган ўлчов диапазонлари учун ЎВ нинг мослигини аниқланг.
Бундай ҳолларда ЎВ уларни қўллаш доирасини аниқлайдиган алоҳида ёзув ва белгилар билан белгиланиши керак.
Операцион ҳужжатлар ва сертификатда тегишли ёзув киритилиши керак.