1-kurs tarixyo`nalishitalabalariuchunArxeologiyavaetnologiyafanidan yakuniynazoratsavollari 1-variant

1.Ashel davri davri xo‘jaligi va moddiy madaniyati.?-Ashel davri (700 ming-150/120 yillar avval). Bu davr er yuzining ikki muzlik oraligi va ikki muzlik davrlariga togri keladi (gyuns-mindel, mindel, mindel-riss va riss). Bu davrda kishilar er yuzining keng hududlarini, xususan butun EvrOsiyoni egallaydi. Ashel davrining ilk bosqichlarida yangi turdagi tosh quroli qol choqmori va kliver paydo boladi. Ular ancha yirik (uzunligi 35 sm. gacha bolgan). Qol choqmori oval yoki bodomsimon shaklga ega bolib (12-15sm), yuqori qismi keng va pastga tomon torayib, otkir uch hosil qilgan. Arxeologiyada otkir uchli tosh quroliga nisbatan bifas atamasi ham ishlatilib, qol choqmorini anglatadi. Qol choqmori juda kop maqsadlara foydalanilgan. Ashel davrining Ortalaridan boshlab tosh qurollari levallua (Parij yaqinidagi Levallua-Perre nomidan olingan). Kremenning atrofidagi tabiy qobigi uchirib olingandan song gardishsimon (toshbaqa postiga oxshash) shakldagi nukleus hosil boladi. Undan mehnat quroli yasash uchun tosh bolakchasi kochirib olinadi. Toshlarga ishlov berishning bunday usuli levallua texnikasi, deb ataladi. Levallua texnikasi muste davrida rivojlanadi va ayrim janubiy olkalarda songgi paleolit davrida ham saqlanib qoladi. Levallua texnikasiga asoslangan nukleuslarning konturi ilgarigiga nisbatan togri yoki tekis bolgan. Undan tomonlari togri va yupqa tosh bolaklari uchirib olish mumkin bolgan. Levallua texnikasi paydo bolib song tosh qurollari turi kopayadi. Odamlar qulay, otkir tosh qurollariga ega bolib, ular engillik tugdirdi. Nukleusdan uchirib olingan tosh bolaklari retushlangan. Retushlash deganda tosh qurollariga kochirib olingandan keyingi ishlov berish jarayoni tushuniladi. Kochirib olingan yupqa bolakchasining suyak, yogoch va ayrim hollarda toshlar yordamida mayda zarba berish bilan otkirlanadi. Retushlash ashel davrida paydo boladi. Keyinchalik otjimli retushlash vujudga keladi. YOgochdan yasalgan mehnat qurollarining bizgacha kam sonli namunalari saqlanib qolgan. Ularning namunalaridan biri Ispaniyaning Torralba manzilgohidan topib organilgan. U uloqtirish va kovlash maqsadlarida foydalanilgan.