1. Kuchga hisoblash masalalari. Dalamber prinsipi

 
7.2b-rasmda Rτ12 vektorni ko‘chirib va unga qarama-qarshi vektor o‘tkazamiz, 
belgilanishni aylana ichiga olib qo‘yamiz. Ta’sir chiziqlari ma’lum bo‘lgan Rn12 va R 03 
reaksiyalarni topish uchun statikaning ikkinchi shartidan foydalanamiz – grafik kuch 
vektorlar yig‘indisi nolga teng , bunda bitta noma’lumdan boshlab ikkinchi noma’lum 
bilan tugatish kerak: boshqa kuchlarning ketma-ket joylashishi ixtiyoriy bo‘lishi mumkin, 
bunda vektorlar ustma-ust tushishidan qochish kerak. 
7.2b-rasmda ko‘rsatilganidek mF ixtiyoriy masshtabda vektor kuch ko‘pburchagini 
quramiz. Oldin Rn12 reaksiya kuchini ta’sir chizig‘ini shatunga parallel qilib o‘tkazamiz.
Bu chiziqning ixtiyoriy nuqtasidan, bu nuqtani kelajagdagi vektorning oxiri hisoblanib, 
Rt12 kuch o‘tqazamiz, so‘ng birin ketin qolgan vektorlarni Fk kuch vektorining oxiridan 
R03 reaksiyaning ta’siri tik chiziqni o‘tkazamiz. Ikki ta’sir chiziq - Rn12 reaksiya va R03 
reaksiya, bir nuqtada kesishadi bunda R03 reaksiya vektorining oxiri va Rn12 reaksiya 
vektorining belgilanishi aylana ichiga olingan, noma’lumlar topilgandek. Normal va 
tangensial vektorlarining yig‘indisi R12 to‘la reaksiyani beradi. S sharnirdagi reaksiya, 
ya’ni polzun uchini shatun 2 ga ta’siri – R32, polzunga ta’sir etuvchi kuch vektorlarining 
yig‘indisidan topilishi mumkin (7.2b-rasm): A sharnirdagi reaksiyani topish uchun, ya’ni 
stoykani krivoship 1ga ta’sir kuchi – R01 ni, krivoshipning muvozanat shartini tekshirish 
kerak (7.2v-rasm). 
03
3
3
32
R
F
G
F
R
К
И




Unga M1 tashqi moment (7.2a-rasm), shatun tomonidan R21 reaksiya va R01 noma’lum 
reaksiya ixtiyoriy yo‘nalishda krivoship A nuqtasiga qo‘yilgan bo‘lib ta’sir etadi,