Savollar
1.Ko‘llarni shakillantiriuvchi asosiy omillar.
2.Ortiqcha namlik bilan xarakterlanuvchi landshaftlarning alohida
uchastkalari nima deb yuritiladi? botqoqliklar
3.Botqoqlklar qaysi qobiqning tarkibiy qismi hisoblanadi.? gidrosfera
4.Yer yuzasida dastlabki botqoqliklarning yuzaga kelishi qaysi davrlar oralig‘iga to’g’ri keladi? Silur va devon
5.Yer sharida dastlabki botqoqliklar bundan necha mln yil ilgari yuzaga kelgan? 350-400 mln
6.Yer sharida botqoqliklarning umumiy maydoni qancha? 3,5mln km
7.Dunyodagi eng katta botqoqlik hududlari qaeyrlarda joylashgan? Amazonka daryosining qayir qismida
8.Botqoq so‘zi qaysi tildan olingan? slavyan
9.Botqoq so‘zi qanday ma’noni anglatadi? Yopishqoq loyqa
10.Botqoqliklar asosan necha xil yo‘l bilan kelib chiqadi: 2xil
11. ga botqoqlik o’zi yutgan korbonot angidritga nisbatan necha baravar ko‘p kislord ishlab chiqaradi 7-15 baravar ishlab chiqaradi
12.Nima uchun botqoqliklar “Sayyora o‘pkasi” deyiladi o’rmonlardan kam bo’lmagan miqdordakislorodishlab chiqargani uchun
13.Botqoqliklar – suvlarning nimasi hisoblanadi tabiiy filtri hisoblanadi
14.Botqoqliklar atmosferaga qanday gazlarni bakterial metanni yetkazib beruvchi manbalaridan biri sanaladi. Karbonat angidrid
15.Boqoqliklar o‘simliklar guruhining hukuron ekologik guruhiga bog‘liq holatda quyidagilarga bo‘linadi 1.evtrof 2.mezotrof 3.oligotrof
16.O‘stunlik qiluvchi o‘simlik turlariga qarab botqoqoliklar necha turga ajratiladi? 4 tur
17.Makrorelyef turlariga bog‘liq holatda botqoqoliklar necha turga ajratiladi: 4 ta tur vodiy qayir yonbagir suvayrigich
18.Mikrorelyef turlariga bog‘liq holatda botqoqoliklar necha turga ajratiladi? 3ta
Tepalikli yassi gumbazsimon
19.Iqlim tiplariga ko‘ra botqoqoliklar quyidagi turlarga ajratiladi 4ta subarktika mo’tadil tropic subtropik
20.Sapropel va gumusli organik birikmalar tuplanaversa qanday konlarning paydo bo‘lishi uchun zamin tayyorlanadi? Ko’mir konlari
21.ko’mir tarkibidagi uglerod (60—96%), vodorod (1 — 12%), kislorod (2—
20%), azot (1—30%) va juda oz mikdorda fosfor xamda oltingugurtlar ko’mirning nimasi deb yuritiladi? Organic massa
22.ko’mir tarkibidagi kremniy, alyuminiy, temir, kalsiy, magniy, kaliy, natriy va boshqalar ko’mirning nimasi deb yuritiladi? Mineral massa
23.dunyo kumir zapasining taxminan 50% qaysi geologic davrlarda hosil bo‘lgan ? yuqori bo’r ,paleogen ,neogen
24.joylashgan rel’ef xususiyatiga koʻra botqoqliklar necha xil boʻlad?
25.Qor chizig‘idan yuqorida joylashgan erimaydigan qor massasi nima deyiladi? muzliklar
26.Muzliklar o‘z shakliga va harakatining xarakteriga ko‘ra necha xil boʻlad? 3 guruhga
27.Muzlik ostidan chiquvchi suvlar yoyilib keng yelpig‘ichsimon shleyf hosil qilib oqadi va yotqizilgan cho‘kindilar qanday yotqiziqlari deyiladi?
28.Qayerda joylashgan doimiy muzliklarning ko‘pchiligi harakatsiz? antarktidada
29.Tog‘li o‘lkalardagi muzliklar nimaning o‘zgarishiga qarab harakatlanadi obhavo ni
30.R. Blekning ma’lumotiga ko‘ra yer shari quriqlik qismining taxminan necha % i muz qoplamlardan iborat 24 foiz
31.quruklikning necha mln. km2 maydonini muzlik ishg‘ol qilgan 35 mln
32.shimoliy yarim sharda joylashgan muzliklarning umumiy maydoni qancha? 22 mln
33.MDX ning necha mln. km2 kattalikdagi maydoni yoki muzliklar bilan qoplangan 10.7 mln kv 48
34.Tiksi (Lena quyilishi) ko’rfazi rayonida necha m chuqurlikkacha muz qatlami davom etganligi burg‘ulash quduqlari yordamida aniqlangan? 650-700
35.Quruqlikda muzlik qatlamining maksimal chuqurlikdagi 1450 m ga etadigan hudud qayerda joylashgan marxa daryosi chap irmog’I vilyuy yoqitiston
36.O‘rta Osiyo tog‘laridagi muzliklar maydoni S. V. Kalesnik ma’lumotiga ko‘ra necha km2 teng? 11000 km kv
37. Pomirdagi Fedchenko muzligining uzunligi necha km? 77 km
38.Tyanshandagi Inilchek muzligi uzunligi necha km? 80 km
Zarafshon tizmasidagi Zarafshon muzligining uzunligi necha km? 24,7 km
39. Oltoy tog‘laridagi hozirgi muzlikning maydoni necha km2 454
40. Kavkaz tog‘laridagi muzliklar maydoni 1967 km2,
41. Qor yog’inlari hisobiga muz kristallana borgan kengayishi va cho‘zilishi uning nimasini bildiradi muzliklar harakati
42.Muzliklar harakatining absolyut tezligi soatiga qanchani tashkil qiladi? 25 MM dan 1.25 m gacha
43. Alp, Kavkaz muzliklari o‘rta hisobda yiliga necha m siljiydi? 10-150
44. Pomir va Ximolay torlaridagi katta muzliklar yiliga necha m tezlik bilan harakatlanadi? 1200-1500
45.Upevornik (Grenlandiya) muzligining siljish tezligi ba’zan sutkasiga necha m gacha yetadi.38 m
46. Muzliklar morfologik jihatdan necha turga bo’linadi? 3ta
47. Muzlik asosan necha xil geologik ish bajaradi?
48. Hisob kitoblarga ko‘ra quruqlik maydonining qancha qismi, shamol ta’sirida ishlangan maydon hisoblanadi?1/5 qim
49. Yer sharining qanday geomorfologik hududlarida shamolning geologic faoliyati ko’proq nomoyon bo’ladi?
50. Ekvator bo‘ylab sharq va g’arb tomon esuvchtt doimiy shamollardir qanday nomlanadi? passatlar
51.Yer yuzasida va troposferaning quyi qismida doimo bir tomonga esadigan va faqat yil fasllarining almashinishi bilangina oʻz yoʻnalishini qarama-qarshi tomonga oʻzgartiradigan havo oqimi nima deyiladi? shamol
52. Bir kecha-kunduz davomida kunduzi dengizdan quruklikka, kechasi quruqlikdan yana dengiz tomon harakatlanib turadigan shamollar qanday nomlanadi? briz
53. Tog’va vodiylarda harorat o‘zgariidi bir xil bo‘lmaganligi sababli yuzaga keladigan shamollar qanday nomlanadi? Tog’ vodiy
54.Qaysi qit’alarda keng maydonlari shamol harakati va uning geologik ishi uchun eng qulay hududlar sanaladi? Osiyo afrika avstraliya
55. Shamolning geologik ishi nimalarlan iboratdir. deflatsiya korroziya akkumlyatsiya tashish
56. Deflyatsiy qanday ma’noni anglatadi? Puflash lot
57. Korroziya qanday ma’noni anglatadi? Lot egovlash silliqlash sidirish
58. Akkumulyatsiya qanday ma’noni anglatadi? To’plash lotincha
59. Transportirovka necha sm balandlikda tashiydi? 5-10 sm
60. Shag’allarning sakrab sakrab uchishi” nima deyiladi? saltatatsiya
61. A.Allisonning ma’lumotlariga ko'ra Sahroi kabirdan uchirilgan qum zarrachalari 160 km masofani bosib o’tib to'planishi mumkin ekan
62.shamol ta’sirida chang va mayda qum zarrachalari 2500—3000 km uzoqlikkacha yetib boradi.
63.. "Lyoss" atamasi geologik va mineralogik adabiyotga nechanch yilda va kim tomonidan kiritilgan. Karlsezar fon leonhart
64. “Eol lyossi” qanday yotqiziqlarning genetik turiga kiradi? kontinental
65. Lyosslarning o'ziga xos belgilari nechata? 7ta
66.O’zbek olimlaridan akademik R.O.Mavlonov O'rta Osiyodagi lyosslarni aksariyati shamol yordamida hosil bo'lgan deb tushintiradi.
67. Shamol assimetrik taqsimot yoki yarimoysimon shakl nima deb ataladigan baland (20-30 m gacha) qum tepalarini hamda qum tepa tizmalarini vujudga keltiradi. barxan
68. Dengiz va daryo bo'ylarida paydo bo'ladigan qum tepalari nima deyiladi. dyuna
69. Yerda hayot paydo bo‘lgan davrdan boshlab planetamizda yashab xolok bo‘lgan va qatlamlarda tosh qotgan qoldiq sifatida uchraydigan hayvon va o‘simliklar haqidagi fandir paleontologiya
70. XIX asr boshlarida geologiyaga palentologik usulning kiritilishi qanday yangi sohaning rivojlanishiga sabab bo‘ldi? Tarixiy geografiya
71. Paleontologiyaning tarkibiy qismi qaysi fanlar hisoblanadi? Paleozoologiya va paleobotanika
72. Qazilma hayvon qoldiqlarini o’rganadigan fan paleozoologiya
73. Qazilma o‘simlik qoldiqlarini o‘rganadigan fan paleobotanika
74. Paleontologik tadqiqotlar nima bilan bir vaqtda tirik organizlarning rivojlanish tarixi to‘g‘risida asosli ma’lumotlarni o‘rganishimizga yordam beradi tarixiy taraqqiyoti
75. Paleontologiyaning asisiy vazifalari nechata? 5 ta
76. Juda mayda mikroskopik hayvon va o‘simlik qoldiqlarini Paleontologiyaning qaysi sohasi o’rganadi? mikropaleontologiya
77.Organizimlarning ko‘milib qolish sharoitlarini o‘rganivchi fan nima deb yuritiladi? toponomiya
78. Qadimgi hayvonlar va o‘simliklar yashash sharoitni o‘rganiuvchi fan nima deb yuritiladi? paleoekologiya
79. Organizimlarning yashash faoliyati izlarini o‘rganiuvchi fan nima deb yuritiladi? Paleobiogeografiya paleoexnologiya
80. Quruqlik va dengizda yashovchi organizmlarning ekologik guruhi nima deb yuritiladi? ekoloogiya
81. Dengiz va okeanlarda nechata bionomik zona ajratilgan? 5 ta
82. Organizimlarning eng yangi tasnifining asoschisi kim? Shved k.lenney
83. Yer po‘stini tashkil qilgan qatlamlar bir-biridan o‘zlaridagi chig‘anoqlari bilan farq qilishini va bu chig‘anoqlar turi hozirgi vaqtda yo‘qligiga asoalanib J.Lamark tomonidan nechata muhim biologik qonun yaratildi? 2 ta
84. “Tabiiy tanlash va turlarning kelib chiqishi” asari muallifi kim? darvin
85. “Organizimlar o‘z ajdodlari sharoitlarida yashayotgan bo‘lsalar-da, ular hech qachon ajdodlik holatlariga qaytmadilar” degan ibora kimga tegishli?
86. Dastlabki xo‘jayrasi yadrosiz bo‘lgan organizmlar nima deb yuritilgan? prokoretlar
87. Dastlabki xo‘jayrasi yadroli bo‘lgan organizmlar nima deb yuritilgan? evikariotlar
88. SHo‘rligi o‘zgargan sharoitga kam organizmlar moslashib qolib keyinchalik rivojlanib ketishi mumkin bo‘lgan organizimlar qanday nomlanadi?
89. O‘tgan davrning tabiiy geografik sharoitlarini qayta tiklash tarixiy geologiyaning muhim masalalaridan biri hisoblanadi. Bu masala bilan qanday fan shug‘illanadi. Paleogeografiya va tarixiy geologiya
90. Paleogeografiya paleogeografik sharoitni qayta tiklash qanday tahlil orqali amalga oshiriladi? fatsial
91. Fatsial tahlil teng necha qismdan tashkil topgan? 2 xil litologik va bionomik
92. “Fatsiya” termini birinchi marta 1838 yilda kim tomonidan geologiya faniga kiritilgan? 1838 gresli
93. “Fatsiya” so’zi qanday ma’noni anglatadi? Tashqi qiyofa
94. “Fatsiya o‘xshash organik qoldiqlarni o‘zida saqlagan va litologik tarkibi bir xil bo‘lgan cho‘kindi tog‘ jinslaridir” degan ibora kimga tegishli? gressli
95. “Fatsiya ma’lum fauna va florani o‘zida saqlagan bir xil litologik tarkibli cho‘kindilar hosil bo‘lgan sharoit” degan ibora kimga tegishli? popov
96. “Fatsiya o‘zida bir xil fauna va florani o‘zida saqlab qolgan va bir xil litologik tarkibga ega cho‘kindi tog‘ jinsi” degan ibora kimga tegishli? nalivkin
97. “Fatsiyani tarkibi va hosil bo‘lish geografik sharoitlari bo‘yicha bir yoshdagi qo‘shni hudud yotqiziqlaridan farqlanuvchi cho‘kindilar majmuasi” degan ibora kimga tegishli? krashinnikov
98. Qatlam bo‘ylab tog‘ jinslarini kuzatganda bir xil tog‘ jinslarining ikkinchisi bilan alashinishi nima deyiladi? Fatsial o’zgarish
99. Paleogeografik qayta tiklash asosida nima yotadi? . Aktualizm prinsipini
100. Aktualizm prinsipini birinchi marta kim qo‘llagan va geologiyaga kiritgan.ch layyel
101. Fatsiyalarni shakillantiruvchi cho‘kindilarning hosil bo‘lish jarayonini necha bosqichga ajratish mumkin?4 ta
102. Cho‘kindi materiali uchun asosiy manba nechita? 3 ta litosfera,yer qari,kosmos
103. Daryolar keltirilgan materialning asosiy qismi terrigen shelfda cho‘kindi to‘planish zonasida cho‘kadi.
104. N.M.Straxov qachon kontinentlarda iqlim zonalligiga mos aridli, gumidli va muzli litogenez xillarini ajratadi 60 yillarda
105. A.I Lisitsin qachon kontinentlarda iqlim zonalligiga mos aridli, gumidli va muzli litogenez xillarini ajratadi 1970
106. Muzlik va arid zonalarda fatsiyalarning hosil bo’lishi uchun qanday nurash ustunlik qiladi? Fizik nurash
107. Gumid zonalarda fatsiyalarning hosil bo’lishi uchun qanday nurash ustunlik qiladi? Kimyoviy n urash
108. Bionomik tahlilda asosan qanday organizmlardan foydalaniladi.bentoz
109. Otgan geologik davrlarning hayvonot dunyosini o'rganadigan fan sohasi nima deb yuritiladi? paleozoologiya
110. Nima asosida yer qobig'ining cho'kindi qatlamlarining nisbatan yoshini aniqlash, o'tgan geologik davrlarning tabiiy - geografik sharoitlarini, foydali qazilmalarni shakllantirish shartlarini tiklash mumkin? Faunaning tosh qoldiqlari
111. Paleozoologiya qaysi fanlar bilan chambarchas bog'liq.tarixiy,umumiy,geologiya
112. Akademik B.S. Sokolovning so'zlariga ko'ra, "geologiya yadrosi" nima hisoblanadi. geoxronologiya
113. Tirik organizmlarning evolyutsiyasi - siyanobakteriyalardan tortib yuqori darajada tashkil etilgan umurtqali hayvonlar yuzaga kelgunicha bo’lgan geologic davr necha mlrd yilni o’z ichiga oladi? 4,5 mlrd
114. Geoxronologik shkala nechata eona ajratilgan? 2 ta
115. Yer geologik tarixining eng katta eonasi bo’lgan kriptoza (yashirin hayot vaqti) taxminan necha milliard yil davom etgan?4 mlrd
116. Yer geologik tarixining Faneroz (aniq hayot vaqti) eonasi, taxminan necha milliard yil davom etgan? 570 mln
117. Kriptozoy eonasi nechata eraga bo'lingan? 2ta
118. Fanerozoy eonasi nechata eraga bo'lingan? 3 ta
119. Hayvonlarning toshqotgan holatida saqlanib qolgan qoldiqlaridir nima deb ataladi? fossil
120. Fossil so’zi qaysi tildan olingan va qanday ma’nolarni anglatadi? (llot fossil ko'milgan, qazilma).
121. O'lik organizmlarning toshqotgan organizmlar aylantirish jarayoni nima deb ataladi? fossillanish
Do'stlaringiz bilan baham: |