1. Karamdosh sabzavotlarning ahamiyati, tarqalish tarixi. Karam turlarining inson salomatligi muxofazasida axamiyati. Oq bosh karamning yetishtirish texnologiyasi

Yig‘ish. Hosil karam boshlarizichlashib qattiqlashgandamay oyida 3-4 noyabroyida2marta qo‘lda yig‘ibolinadi.Karamboshipichoqbilan bandidankesibolinadi.So‘ngra 1-2 bargikoldirilibtozalanadivasotishgayokisaqlashgajo‘natiladi.Pishibo‘tibketgankaramboshlariyorilib,sifatiniyuqotadi, saqlashuchun yaroqsizbo‘libqoladi.Tezpisharnavkaramboshlarayniqsako‘p yoriladi, buningustigaular baravaretilmaganligidanyig‘ib-terish hamjudacho‘zilibketadi.Kechpisharkaram navlari kamyoriladi.
Karam chiqindilari(yashil barglar, pishibetilmagankaram boshlar) yangiligichayokisiloslanganxoldamollargaberiladi.
O‘zbekistondaertagikaram hosildorligigektaridan150-200 s, kechkisinikiesa250-280s. Lekin,ilg‘orxo‘jaliklar ancha yuqori(350-400 s/ ga) hosil yetishtirmoqdalar.
Karam kechpisharnavlarisaqlashgachidamlibo‘lib, butunqishdavomida yaxshi saqlanadi. Karamlarmaxsusomborlardataxlanibyokitaxta plankalardanyasalganyashik, yashik-kataklardasaqlanadi.Saqlashuchun +1⁰harorat va95-96 %xavonamligiengqulay hisoblanadi.
Ertagikaramniyig‘ishtiribolish vasaqlashyozgiengyuqoriharoratgato‘g‘rikelganiuchun unisaqlash anchaqiyinbo‘ladi. Yerustigaqurilganyokisabzavotlarsaqlanadiganomborxonalardasaqlashmuddati, odatda, 15-20kundanoshmaydi.Shuning uchun ertagikaramniuzoq vaqt sun’iy sovutiladiganomborlardapasaytirilgan (2-3⁰ S) haroratdasaqlashmumkin. “Sovuq”holda saqlagandaodatdagisaqlangandagigaqaragandavitamin S vauglevodlarningyo‘qolishiikki-uchmarta sekinlashadi, vaznining yo‘qolishi vachiribnobudbo‘lishi anchakamayadi.Sun’iy sovutiladigansabzavotomborlaridaiyundayig‘ishtiribolinganertagikaramnisentabrgacha, yanikech yozgimuddatlardaekilgankaramhosili uzishgaetilaboshlaganvaqtgacha saqlashmumkin.


Nazorat savollari:

1. Karambosh ekinlarining ahamiyati, ishlatilishi haqida gapiring.

2. Karambosh sabzavot ekinlarining kelib chiqish markazlari haqida ayting.
3. Oqbosh karam va gulkaramlarning karamboshlarining tuzilishini qayt eting.
4. Ertagi va kechki karam o‘stirish texnologiyasining xususiyatlari, o‘xshashlik va farqlarini qayt eting.
5. Karambosh hosilini yig‘ish va saqlash tartibi haqida gapiring.