1. Karamdosh sabzavotlarning ahamiyati, tarqalish tarixi. Karam turlarining inson salomatligi muxofazasida axamiyati. Oq bosh karamning yetishtirish texnologiyasi

Navlari. Ertagi ekin sifatida ertapishar Iyunskaya, Nomer pervыy Gribovskiy 147; kechki muddatda o‘rtapishar Tashkentskaya 10, Termez-2500; kechpishar Uzbekistanskaya 133, Saratoni, Sharqiya-2, Sudya uzbekskiy; qisholdi ekish uchun Derbentskaya mestnaya, Navro‘z, Apsheronskaya ozimaya navlari yaroqli. Navlardan tashqari Gollandiyadan keltirilgan turli geterozisli duragaylar ham tavsiya etilgan.


3. Oq bosh karamning yetishtirish texnologiyasi.
Yer tanlash. Yaxshi o‘g‘itlangan, oziq moddalarga boy, namiqtirilgan salqin tuproqlar yaroqli. Yengil qumoq bo‘z tuproq, chirindi kam qumloq yerlarga ekilgan karam yaxshi rivojlanmaydi. Sho‘rlangan, botqoqlangan va kislotali yerlar karam ekishga yaroqsiz.
Almashlab ekishdagi o‘rni.Bitta dalaga karam 3 yilda bir marta ekiladi. Kartoshka, bodring, poliz va dukkakli don ekinlari yaxshi o‘tmishdosh. Kechki karamni ertagi kartoshka, sabzi, bodring va kuzgi g‘alla-don ekinlaridan bo‘shagan yerlarga takroriy ekin sifatida ekib, mo‘l hosil o‘stirish mumkin.
Ko‘chat yetishtirish. Yuqorida qayd etilgan navlarining tozaligi 98%, unuvchanligi 85% dan kam bo‘lmagan 1-klass urug‘laridan bir gektarga ko‘chat olish uchun 350-400 gramm yetarli hisoblanadi.
Urug‘lar ekisholdi suvda yoki 0,01-0,05% li o‘stiruvchi stimulyatorlar, mikroelementlar eritmasida 10-12 soat mobaynida ivitiladi, so‘ng TMTD yoki boshqa shunga o‘xshash fungitsidlar (1 gramm uruqqa 4-8 gramm preparat) bilan ishlanadi. Shunday nishlatilgan va ishlangan urug‘lar iliq yoki yarim iliq parniklarga ertagi ekin uchun dekabr-yanvar oylarida, o‘rtagi karam sifatida mart-aprelning boshlarida 0,5-1,0 sm chuqurlikda ekiladi. O‘simlik ko‘karishigacha haroratni 15-20⁰, so‘ngra 8-10⁰ da saqlangani ma’qul.
Yozda kechki karam ko‘chati dala yaqinida ko‘chatxona tashkil qilinib, kichik pol yoki egatlarda yetishtiriladi. Ko‘chatlar zarur bo‘lsa siyraklashtiriladi, o‘suv davrida oziqlantiriladi, sug‘oriladi, begona o‘tlardan tozalanadi, 4-5 chinbarg hosil qilgach, dalaga o‘tqaziladi.
Ertagi karam, odatda sug‘orilgan uchastkalarga ekiladi. Ba’zan sug‘ormay, yomg‘irdan keyin ham o‘tkaziladi. Karam ko‘chati kech bahor, o‘rtagi va kechki (yozgi) muddatlarda ekilganda dala ko‘chat o‘tqazishdan oldin va keyin sug‘oriladi. Bu ish ko‘chatlar tutib, o‘sish va rivojlani-shini davom ettirguncha, 2-3 marta o‘tkaziladi.