1. Ish jоyi yoritilishini tеkshirish

1.
Erga tutashuv toki deb nimaga aytiladi?
2.
Erda tok yoyilish zonasi nima?
3.
Tok yoyilish zonasidagi nuqtalar potentsiali nimaga teng?
4.
Qadam kuchlanishi nima?
5.
Qadam kuchlanishi nimaga bog’liq?
6.
Erga uzilib tushgan sim yoniga qancha masofagacha yaqinlashish mumkin?
№ 6- son laboratoriya ishi
1000 V KUCHLANISHGACHA BO’LGAN UCH FAZALI
O’ZGARUVCHAN TOK TARMOG’IDA ELEKTR
XAVFSIZLIGINI O’RGANISH
Ish maqsadi -
1000 V.gacha kuchlanishdagi uch fazali tok tarmog’ining elektr
xavfsizligini o’rganish
Ish mazmuni
1. Insonni,turli tartibdagi neytralli ikkita tarmoqning har bir fazasiga tegishidagi xavfini
taqqoslash (tarmoq parametrini o’qituvchi ko’rsatadi);
a) Tarmoqni normal tartibda ishlashida (inson fazaga tegadi);
b) Tarmoqni avariya holatida ishlashida (inson boshqani erga tutashishida
fazaga tegsa);
2.Tarmoqni normal tartibda ishlashida quyidagiga asosan fazani biriga tegish xavfi
o’zgarishini ko’rsatish:
a) doimimy sig’imda erga nisbatan faza simlari izolyatsiyasi qarshiligi;
b) Doimiy izolyatsiya qarshiligida erga nisbatan tarmoqning faza simlari sig’imi.
(tarmoq parametrini o’qituvchi ko’rsatadi).
1. Nazariy qism
Elektr tarmoqlari xavfsizligini qisqacha tahlili.
Elektr jarohatlari statistikasi, jabrlanuvchilarning bevosita kuchlanish ostida bo’lgan tok
o’tkazuvchi qismlariga tegib ketishi natijasida sodir bo’ladigan tok urishida, 85% gachasi o’lim bilan
tugashini ko’rsatadi. Bunda tarmoqdagi 1000 V kattalikdagi tok kuchlanishi inson tanasidan o’tsa,

---

demak jarohat olish xavfi, birinchi navbatda tarmoq neytrali tartibiga, shuningdek erga nisbatan
simlarni o’tkazuvchanlik faol sig’imiga bog’liq bo’ladi.
Elektr qurilmalarini o’rnatish qoidalari, faqat 1000 V kuchlanishgacha bo’lgan uch fazali
tokni ikkita tarmog’ini tadbiq etishni nazarda tutadi: izolyatsiyalangan neytralli uchtasimli va
erga ulangan neytralli to’rt simli.
Bu tarmoqlarni xar biri o’zini iqtisodiy -texnikaviy,ekspluatatsion (foydalanish) va boshqa
ko’rsatkichlari va turli darajadagi elektr xavfsizligi bilan tavsiflanadi.