1. iqtisodiyotga kirish

Insonlar tomonidan yaratilgan foyda keltiradigan tovar va xizmatlarni ishlab chiqarishda foydalaniladigan ishlab chiqarish vositalari va pul jamg‘armalariga kapital deyiladi. Kapital - bu ishchi kuchi tomonidan mahsulot va xizmatlarni ishlab chiqarishda foydalaniladigan barcha narsalar, xususan mashinalar, uskunalar, asboblar, binolar va shu kabilar, ya’ni inson tomonidan yaratilgan ishlab chiqarish vositalaridir. Ishlab chiqarish vositalari mehnat predmetlarini (xomashyo) mahsulot ishlab chiqarish jarayonida o‘zgartirish uchun ishlatiladi. Jismoniy shakldagi ishlab chiqarish vositalari real kapital deb ataladi. Real kapital iqtisodiy resurs, ishlab chiqarish omilidir. Pul kapitali – bu faqatgina real kapitalni sotib olish uchun zarur bo‘lgan pul miqdori.

Ishlab chiqarish jarayonida qo‘llaniladigan insonlarning jismoniy aqliy qobiliyatini ko‘rsatish uchun mehnat tushunchasi qo‘llaniladi. Mehnat- bu inson tomonidan o‘zining jismoniy, aqliy va ma’naviy energiyasini sarflash jarayonidir. Insonlarni mehnat qila olish qobiliyati esa ish kuchi deyiladi. Mehnat - bu inson resurslari, ya’ni jamiyatda mavjud bo‘lgan tovar va xizmatlarni ishlab chiqarishda foydalaniladigan ishchi kuchi. Ishchi kuchi (mehnat) ishlab chiqarish omili sifatida odamlarning mahsulot va xizmatlarni ishlab chiqarish uchun zarur bo‘lgan ma’lum malaka, bilimlar, ko‘nikmalar va tajribaga ega bo‘lishlarini nazarda tutadi. Ishchi kuchi har qanday iqtisodiy tizimning asosiy rusursi hisoblanadi. "Mehnat" atamasi tor ma’noda ishchi kuchi ma’nosida qo‘llaniladi. Keng ma’noda esa mehnat insonlarni o‘ziga zarur bo‘lgan mahsulotlarni ishlab chiqarish uchun ongli, maqsadga muvofiq harakati yoki ishchi kuchidan foydalanish jarayonini anglatadi.