1 Iqtisodiyot va uning bosh masalasi Иқтисодиёт

16-mavzu Ish haqi va mehnat munosabatlari
59 Yaratilgan mahsulot va daromadlarning taqsimlanishi tamoyillari.
Mana shu yuqoridagi aytilgan nazariy fikrlarni va amaliy tajribalarni hamda hozirgi davrda bozor iqtisodiyotiga o’tishdagi mamlakatimizda amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohatlar talablarini hisopbga olib , yaratilgan mahlusoltni taqsimlashning asosiy yo’nalishlarini ko’rsatishga harakat qilamiz.
a) Umuman olganda mahsulotni, binobarin daromadlarni taqsimlash har doim bir hil bo’lmay, balki shu darvrda amal qilib turgan iqtisdiy munosabatlar tizimiga, jumladan mulkchilik munosabatlariga bog’liq bo’ladi. Ishlab chiqarishning moddiy shart-sharoitlari ya’ni kapitalga mulkchilikning turli shakllari m,avjud bo’lgan, yerga esa davlat mulki bo’lib turgan sharoitda yaratilgan milliy mahsulot mulk egalari ( mdavlat, jamoa, hususiy , shaxsiy) va ishchi kuchining egasi bo’lgan ishchi-xizmatchilar o’rtasida taqsimlanadi.
Bunda albatta umumjamiyat manfaatlarini ko’zlab ish olib boruvchi Davlat ixtiyoriga daromadlarning bir qismi kelibv tushadi.
b) milliy mahsulotdan eng avvalo shu mahsulotni yaratishda qatnashgan ishlab chiqarish vositalarining qiymati , aniqrog’i, amortizatsiya sumasi ajratib qo’yiladi, chunki bu summa asosiy ishlab chiqarish vositalarini (asosiy kapitalni) qayta tilash uchun zarurdir.
c) undan keyin turli xil tabiiy ofat va boshqa turli hil tasodifiy hodisalarning ta’sirini bartaraf qilish, ishlab chiqarish va xizmat ko’rsatishni o’z maromida to’xtovsiz olib borishni kafolatlash uchun sug’urta fondlari , qariyalar, bolalar, nogironlar va turli boshqa kam ta’minlangan oilalarni himolya qilish ucun nafaqa hamda ijtimoiy himoya fondlariga ajratiladi.
d) davlatni boshqarish, mamlakat mudofaasini mustahkamlash , aholining tinch hayotini va mehnatini qo’riqlash, mamlakat miqyosida fan-madaniyatni , ta’lim tizimini , sog’liqni saqlashni rivojlantirish uchun fondler ajratiladi ( bu ajratmalar ko’pdan-ko’p davlat soliqlari tarzida amalga oshiriladi)