Uyniyokiko’pxonadonliuylardagixonadonnisotibolish uchun bank tomonidan kredit berish qarz oluvchi nomiga alohida ssuda hisob raqami ochish hamda ushbu hisob raqamdan qarz oluvchining yozma topshiriqnomasi asosida turar joy egasi bo’lgan jismoniy shaxs- sotuvchining omonat hisob raqamiga pul mablag’larini naqd pulsiz shaklda memorial order vositasida o’tkazish yo’li bilan amalga oshiriladi.
Uy qurish yoki uyni rekonstruksiya qilish uchunbank tomonidan kredit berish qarz oluvchiga alohida ssuda hisob raqami ochish hamda ushbu hisob raqamdan qarz oluvchining yozma topshiriqnomasi asosida 2 bank kuni ichida qurilish materiallari sotib olish uchun savdo tashkilotlari, ishlab chiqaruvchi korxonalar va yakka tartibdagi tadbirkorlarning banklardagi talab qilib olinguncha saqlanadigan depozit hisob raqamiga, bajarilgan qurilish-montaj ishlari uchun pudratchi qurilish tashkilotining talab qilib olinguncha saqlanadigan depozit hisob raqamiga shartnoma shartlari asosida naqd pulsiz shaklda memorial order vositasida o’tkazish yo’li bilan amalga oshiriladi. Agarda uy qurish yoki uyni rekonstruktsiya qilishni qarz oluvchining o’zi bajaradigan bo’lsa (xo’jalik usulida) kredit shartnomasida kelishilgan ipoteka krediti summasining 20 foizgacha bo’lgan summani hisob raqamidan qarz oluvchiga naqd pul shaklida berishga ruxsat beriladi. Ipoteka kreditlari qarz oluvchining bank plastik kartochkalariga o’tkazish yo’li bilan ham berilishi mumkin, bank plastik kartochkalaridan naqd pul berilishiga yo’l qo’yilmaydi. Qarz oluvchi bank kredit plastik kartochkasi vositasida amalganoshirilgan operatsiyalar to’g’risida har oyda bankka terminallar cheklari, sotib olingan tovarlar uchun chakana savdo tashkilotlari va yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan berilgan schyotlar, kvitantsiyalar yuk xati yoki qonun hujjatlarida belgilangan boshqa hujjatlar ilova qilingan holda hisobot taqdim etishi kerak. Bank hisobotga ilova qilingan hujjatlarni tahlil etish jarayonida bank kredit kartochkasi vositasida hisob-kitob qilish vaqtida kreditdan boshqa maqsadlarda foydalanilganini aniqlagan taqdirda bank kredit kartochkasi to’g’risidagi shartnoma bekor qilinadi, bank kredit kartochkasi hisob raqami yopiladi va bank kredit kartochkasi olib qo’yiladi. Kreditning boshqa maqsadlarda foydalanilgan qismi uchun kredit shartnomasida belgilangan miqdorda jarima solinadi va uni undirib olish choralari ko’riladi.
Ipoteka krediti bo’yicha asosiy qarzni to’lash va u bo’yicha foizlarni to’lash kredit shartnomasiga ilova qilingan jadvalga muvofiq undiriladi.Qarz oluvchi ipoteka kreditini ish haqi va unga tenglashtirilgan to’lovlar, pensiyalar, gonorarlar, dividendlar, foizlar va qimmatli qog’ozlar bo’yicha olinadigan boshqa daromadlar hisobidan naqd pulsiz shakldagi mablag’lar o’tkazish yo’li bilan, naqd pul topshirish yo’li bilan, pul mablag’larini qarz oluvchining bankdagi omonatlari bo’yicha hisob raqamlaridan o’tkazish yo’li bilan, pul mablag’larini bank plastik kartochkalaridan o’tkazish yo’li bilan, pul mablag’larini qarz oluvchining ish beruvchisi tomonidan moddiy yordam va ipoteka kreditini to’lash uchun ajratilgan boshqa mablag’lar hisobidan naqdsiz shaklda o’tkazish yo’li bilan va qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa usullarda qaytarish mumkin. Qarz oluvchilar asosiy qarzni va hisoblangan foizlarni kredit shartnomasida belgilangan muddatdan oldin qaytarish huquqiga ega. Bank kreditdan foydalanishning butun davri davomida doimiy monitoringni amalga oshiradi. Monitoring joyiga borgan holda amalga oshirilishi mumkin. Asosiy qarz va uning bo’yicha hisoblangan foizlar kredit shartnomasida belgilangan muddatlarda qaytarilmagan taqdirda, bank kreditlashni to’xtatib turadi hamda berilgan ipoteka kreditini va u bo’yicha hisoblangan foizlarni muddatidan oldin undirish choralarini ko’radi, choralar samara bermagan holda O’zbekiston Respublikasining Ipoteka to’g’risida‖ qonunida belgilangan tartibda undiruvni garovga qo’yilgan mulkka qaratadi.
Mamkakatimizda yoshlarning har tomonlama kamol topishiga katta e‘tibor berilayotgani tijorat banklari faoliyatida ham namoyon bo’lmoqda. Bugungi kunda yoshlarning iqtisodiy tashabbuslari va tadbirkorligini qo’llab-quvvatlash uchun mikrokreditlar ajratish, ularning turmush faravonligini oshirish, uy-joy qurilishi, iste‘mol ehtiyojlari qondirish uchun ipoteka va iste‘mol kreditlari ajratish masalalariga katta e‘tibor qaratilmoqda.
