1-ilova Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida matematika mashg’ulotlarini tashkil etish nechaga bo’linadi? Matematika mashg’ulotlarini yillik rejalashtirishni qamday tushunasiz? Matematika mashg’ulotlarini olib boorish haqida nimalarni

Fan o’qituvchisi: Sodiqova Nargiza.
1-ilova
1. O‘rta guruh yoshidagi bolalarni geometrik shakl bilan o‘yinlar o‘tkazishda qanday usullardan foydalanish mumkin?
2. Bolalar ko‘rsatilgan shakldagi (necha dona ichidagi) narsalarni tanlab oladilar?
3. Mashqlar uchun avval qanday shaklda bo‘lgan detallar tanlab olinadi?
4. Narsalarning shakllarini geometrik namunalar bilan solishtirib ko‘rish qanday amalga oshiriladi?
5. Geometrik figuralarni bir-biridan farq qilish va ularning ba'zi xususiyatlari bilan tanishishda turli guruhlarda nimalar tashkil etish mumkin?
2-ilova


18.Mavzu: O‘rta guruh yoshidagi bolalarni tevarak
atrofda mo`ljal olishga o`rgatish.
Reja:
1.Narsalaming fazoviy joylashuvini belgilash.
2.«Uzoqroq», «yaqin», «uzoq» so'zlari haqida tasavvur hosil qilish.
O‘rta guruhda bolalar u yoki bu narsalarning yuqorida, pastda, oldinda, orqada. chapda, o'ngda jadallashganligini aniqlay olishni o'rganishi kerak. Fazoviy yo'nalishlarni farq qilishda taqqoslashni aniqlash asos bo‘lib xizmat qiladi. O‘quv yili boshida bolalarning atrof-muhitga munosabati qay darajada ekanligi tekshirib ko'riladi va bu ko'nikma mustahkamlanadi.
O‘ng va chap qo'lni farq qilish mashqlariga katta e’tibor beriladi, chunki chap hamda o‘ng ekanini bilish mazkur yoshdagi bolalar uchun ancha qiyinlik qiladi: qo‘1 bilan old tomonni, orqa tomonni, yuqorini, pastni, chapni, o‘ngni ko'rsatish ko'nikmalari mustahkamlanadi.
Narsalarning fazoviy joylashuvini belgilash.
Bolalarni turgan joylariga nisbatan, oldinga, orqaga va shu kabi yo'nalishlarni ko'rsatishga o'rgatib bo'lgach, ularga narsalar o'zlarining qaysi tomonlarida turganligini (oldinda, oldi lomonda, orqa tomonda, orqasida, chapda. o'ngda, yuqorida, pastda) aniqlashni mashq qildirishga o'tish mumkin. Avval bolalarga ularning qarama-qarshi tomonlarida, oldinda—orqada, o'ngda—chapda turgan faqat ikkita o'yinchoq yoki buyumning joylashish o'rnini aniqlash taklif qilinadi. Keyinchalik bu narsalarning soni 4 tagacha ko'paytiriladi. Narsalar oldin boladan unchalik uzoq bo'lmagan masofada («yonida») joylashtiriladi. Asta-sekin bu masofa orttirib boriladi.
Bola narsalarning turgan joyini aniqlab bo'lgandan so'ng unga chap va o'ngga (90°), keyin esa orqaga (80") aylanish taklif qilinadi. Keyinchalik bu narsa bolalarga narsalar o'zlarining qaysi tomonlarida joylashganini aniqlashda nisbiylik borligini tushunib olish imkonini beradi. Bola chapga burilsa, stol endi uning chap tomonida emas, balki o'ng tomonida bo'ladi. Bolalarning harakatlari va joydan- joyga o'tishi bilan bog'liq bo'lgan mashqlar eng samarali mashqlardir.
Narsalarning mashqlari mashg'ulotlarda ham, kundalik hayotda ham amalga oshiriladi. «Nima qayerda turibdi, top?», «Kim ketdi va u qayerda turgan edi?» kabi didaktik o‘yinlar o'tkazishga katta ahamiyat beriladi.
Bolalar asosiy fazoviy yo'nalishlarni farq qilish va nomini aytishni bilib olganlaridan keyin ularni ko'rsatilgan yo'nalishda harakat qilishga o'rgatiladi. Buning uchun awal «Qayerga borasan, nima topasan?» o'yinidan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Bu o'yinning maqsadi bolalarga asosiy fazoviy yo'nalishlarni amaliy farq qilishni va belgilashni mashq qildirishdir.
Tarbiyachi bolaning turadigan joyini (oldinda, orqada, chapda, o'ngda) taxminiy hisobga olib, xonaning turli joyiga o'yinchoqlami yashirib qo'yadi. Masalan: bola parda (ko'chma pardacha) orqasidagi ayiqchani va qalamni tokchaga yashirib qo‘yadi va hokazo.
Tarbiyachi bolalarga topshiriqni tushuntirib: «Bugun sizlar yashirib qo'yilgan o'yinchoqlami topishni o'rganasizlar», — deydi va bir bolani chaqirib: «Oldinga yursang ayiqchani topasan, orqaga yursang qalamni topasan. Sen qayoqqa borishni istaysan va u yerdan nima topasan?», — deydi.
Bola yo'nalishni tanlab olishi, uning nomini aytishi va shu yo'nalishda borishi kerak. U o'yinchoqni topgach, qaysi o'yinchoqni va qayerdan topganini aytadi. («Men orqaga yurdim va tokchadan qalamni topdim».)