1. Халқаро бизнеснинг мақсади ва фаолият майдони

Инвестициялар учун энг истиқболли бўлган тармоқлар

Шу кунгача Марказий Осиёга йўналтирилган инвестицияларнинг энг катта – 59 фоизлик улуши хомашё тармоқларига қаратилган эди. Телекоммуникация, савдо, молиявий хизматлар каби секторларга инвестицияларнинг қарийб 9 фоизи тўғри келади. Бу кўрсаткич умумжаҳон даражасидан анча паст.
BCG компанияси МО минтақасида инвестиция салоҳияти нисбатан кўпроқ бўлган учта тармоқни белгилади: қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини қайта ишлаш, нефть кимёси сектори ва туризм. Айни тармоқлар қуйидаги мезонлар асосида саралаб олинди:

• 
  нисбатан паст даражадаги инвестициялар;
  

• 
  тармоқларга кириб бориш учун тўсиқларнинг камлиги;
  

• 
  уларнинг МО мамлакатлари ҳукуматлари учун устувор тармоқлар экани.
  

Қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини қайта ишлаш
Ҳозирги кунда МО мамлакатлари қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини, асосан, экспорт қилмоқда. Уларни қайта ишлаб, янада юқори қўшимча қийматга эга маҳсулотлар тайёрлаш анча кам. BCG тадқиқотчилари фикрича, минтақа ҳудудининг чекланган қисминигина қамраб олган самарасиз, технологик жиҳатдан эскирган суғориш тизимлари МО қишлоқ хўжалиги тармоғини ривожлантириш йўлидаги асосий тўсиқлардан биридир. Жаҳон банки берган маълумотга кўра, минтақада суғориш учун ишлатиладиган сув миқдори йўқотишлари 79 фоизгача етади. Эскирган ирригация тизимлари ҳам ернинг ишдан чиқиши ва шўрланишига сабаб бўлмоқда.
Қишлоқ хўжалигида суғориш майдонларини кенгайтириш ва унумдорлигини ошириш учун замонавий технологиялар ва суғориш тизимларидаги инновациялар учун инвестиция зарур.
Бундан ташқари, минтақада етиштириладиган ҳосилнинг 40 фоизгача қисми сақлаш ва ундан кейинги босқичларда яхши ривожланмаган инфратузилма сабабли нобуд бўлмоқда. Ҳосилни йиғиб олиш ва сақлаш тизими модернизация қилинса, ушбу йўқотишларни камайтириш ёки бартараф этиш имкони туғилади. Қадоқлаш марказларини ривожлантириш мева-сабзавот маҳсулотларининг сақлаш муддати ва сифатини ошишига хизмат қилиши, бу эса ўз навбатида МОга қўшимча қийматга эга мева ва сабзавотларни экспорт қилиш имконини бериши мумкин.
Фермер хўжалигидан тортиб, тайёр маҳсулот ишлаб чиқаришгача бўлган босқичларда қайта ишлаш корхоналари учун инвестиция зарур. Қишлоқ хўжалигидаги хомашё хилма-хиллиги сармоядорларга янада юқори қийматга эга маҳсулотлар ишлаб чиқариш учун қайта ишлаш корхоналарини ташкил этиш имконини беради. Бу иқтисодий ривожланиш нуқтаи назаридан минтақа қайта ишлаш тармоқлари маҳсулотлари ҳажмини ошириш мумкинлигини англатади.
МО гўшт ишлаб чиқариш соҳасига инвестицияларни жалб қилишда рақобатлаша оладиган афзалликларга эга. Ўрта даражали сармоядорлар учун чорвачилик, хусусан, зотдор молларни яратиш ва кўпайтиришда генетик хусусиятларни яхшилаш бўйича катта салоҳият мавжуд. Йирик сармоядорлар учун чорва молларини семиртириш майдончалари, гўшт комбинатларини қуриш ва тарқатиш каналларини ташкил этиш каби соҳалар улкан имкониятларга эга.
Пахта ҳозирги кунда минтақанинг барча мамлакатларида етиштирилмоқда. Ўзбекистон ва Тожикистон иқтисодиётида пахтанинг роли ҳамон муҳим. Хомашёни бирламчи даражада қайта ишлашдан тортиб, мато ва кийим-кечак ишлаб чиқаришгача бўлган технологик ва ишлаб чиқариш занжирларини яратиш минтақада янги имкониятлар очади. Бироқ дунё кийим-кечак бозорининг тўлақонли иштирокчисига айланиш учун янада қалин ҳамкорлик ва инвестициялар зарур. Хорижий компаниялар халқаро сифат стандартларини жорий этиши ва дизайнерлик ресурсларини ривожлантириши мумкин.