1. “Fizika” faniga kirish. Fizika fanining prеdmеti va uslublari. Kinеmatika asoslari

Tayanch  iboralar:  Fizika,  fizikaviy  qonunlar,  fizik  va  vektor  kattaliklar,  birliklar 

sistemasi,  Xalqaro  birliklar  sistemasi,  hosilaviy  birliklar,  modda,  maydon,  tеzlik,  tеzlanish, 

aylanma va ilgarilanma harakat. 

 

Bizlarni o’rab turgan borliq Yer, osmon, yulduzlar va ongimizga ta‘sir etib 

sezgi  uyg’otadigan barcha narsalar materiya bo’lib hisoblanadi. Tabiatdagi jismlar 

va  bu  jismlar  tarkibidagi  moddalar  moddiy  borliq  bo’lib,  sezgilarimizga  har  xil 

ta‘sirlar ko’rsatib o’zini borligini namoyon etadi. 

Materiya  har  doim  o’zgarib  turib  o’z  xususiyatlarini  namoyon  etib  turadi, 

moddiy  dunyoda  yuz  berayotgan  materiyaning  xilma-xil  o’zgarishlari  tabiat 

hodisalari deb ataladi. 

Fizika  grekcha  “physis”–  tabiat  degan  so’zdan  olingan  bo’lib,  tabiat 

haqidagi  fan  degan  ma’noni  anglatadi.  U  tabiat  hodisalarini  ya‘ni  materiyaning 

xossalarini, o’zgarishlarini ifodalay oladigan qonun va qoidalarni o’rganadi. 

Fizika  fanining  boshqa  fanlardan  farqi  shuki,  u  tabiat  qonunlarini  jismlar 

harakatini  o’rganish  usuli  bilan  tavsiflab  beradi.  Fizika  tabiat  hodisalarini 

o’rganishda,  moddiy  olamni  idrok  etishda  asosan  matematika,  ximiya,  biologiya, 

astranomiya fanlarining qonunlaridan foydalanadi. 

 FIZIKADA ISHLATILADIGAN AYRIM ATAMALAR