1. Fan funksiyalarining o‘zaro aloqadorligi va farqi

Individual ilmiy tadqiqot
 - 
yakka tartibda amalga oshiriladigan va kashfiyot yoki innovatsion ixtiro 
natijalari uchun shaxsan о ‘zi javob berishi ко ‘zda tutilgan tadqiqotdir.
11. Hamkorlikdagi tadqiqotning afzalliklari va muammolarini tushuntiring?

---

Ilmiy buyurtma asosidagi maqsadli faoliyat hamkorlikdagi faoliyatdir. Hamkorlikdagi ilmiy 
tadqiqotda muayyan maqsad va uni amalga oshirishningyo'llari aniq ко ‘rsatiladi. Hisobotlarda 
jamoaning ishtiroki aniq о ‘z ifodasini topis
hi lozim.
12. Texnikaviy tadqiqot bosqichlami tushuntiring (ITI- ilmiy tadqiqiy ishlar) 
1-bosqich. Tanlangan mavzuning dolzarbligini asoslash va ifoda etish: 
- 
bo’lajak tadqiqotlarga taalluqli muammolar bilan mamlakat va xorijiy adabiy manbalar bo’yicha 
tanishish, uning dolzarbligini asoslash; 
- 
muammolar bo’yicha tadqiqotlarning muhim yo’nalishlarini
belgilash va tasniflash; 
- mavzuni ifodalash va tadqiqot annotasiyasini tuzish; 
- texnikaviy topshiriqni ishlab chiqish va
ITI umumiy kalendar rejasini tuzish; 
- kutilayotgan iqtisodiy yoki boshqa foydali samarani oldindan belgilash. 
2-bosqich. Tadqiqotning maqsadi va vazifasini ifodalash: 
- 
mamlakat va xorijiy nashrlar bibliografik ro’yxatini tanlash va tuzish (monografiya, darsliklar, 
maqolalar, patentlar, kashfiyotlar va b.), 
shuningdek, tanlangan mavzu bo’yicha ilmiy
-texnikaviy 
hisobot tuzish; 
- 
mavzu bo’yicha manbalar va referatlar annotasiyasini tuzish;
- 
mavzu bo’yicha masalalarning ahvolini tahlil qilish;
- tadqiqot maqsad va vazifalarining bayonini tuzish. 
3-bosqich. Nazariy tadqiqotlar. 
- 
obyekt va tadqiqot predmetini tanlash, fizik mohiyatini o’rganish va tadqiqot topshirig’i asosida 
ishchi farazni
shakllantirish; 
- ishchi farazga muvofiq modelni aniqlash va uni tadqiq etish; 
- tadqiq etilayotgan muammo nazariyasini ishlab chiqish, tadqiqot natijalarini tahlil qilish. 
4-
bosqich. Eksperimental tadqiqotlar (tasdiqlash, to’g’rilash yoki nazariy tadqiqotlarni inkor etish 
uchun); 
- eksperimental tadqiqotlar maqsad va vazifalarini aniqlash; 
- 
eksperimentni rejalashtirish va uni o’tkazish metodikasini ishlab chiqish;
- 
eksperimental qurilmalar o’rnatish va eksperimentning boshqa vositalarini yaratish;
- 
o’lchov usullarini asoslash va tanlash;
- 
eksperimental tadqiqotlar o’tkazish va ular 
natijalarini ishlab chiqish. 
5-bosqich. Ilmiy tadqiqotlarni tahlil qipish va rasmiylashtirish. 
- nazariy va eksperimental tadqiqotlar natijalarini taqqoslash, ular farqlarini taxlil qilish; 
- tadqiqot obyekti nazariy modelini aniqlashtirish va xulosalar; 
Ilmiy-tadqiqotlarni fan - 
ishlab chiqarish uyg’unlashgan sistemasida texnikaviy takliflarga aylantirish 
tarxi 
- ishchi farazni nazariyaga yoki uning raddiga aylantirish; 
- ilmiy va ishlab chiqarish xulosalarini shakllantirish, tadqiqot natijalarini baholash; 
- ilmiy-texnikaviy hisobot tuzish va uni resenziya qildirish. 
6-bosqich. Joriy etish va iqtisodiy samaradorlik: 
- tadqiqot natijalarini ishlab chiqarishga joriy etish; 
- iqtisodiy samarani belgilash; 
13. Pedagogik tadqiqotda 
improvizatsiya kanday vaziyatlarda ko‘llaniladi?
Pedagogik improvizatsiya (lotincha imprivisus -

---

kutilmagan, tasodifiy) eng umumiy ma’noda nimanidir yaratish 
- kutilmagan pedagogik yechimga 
kelish va uni o‘sha zahotiyoq amalga oshirishni anglatadi. Improvizatsiya jarayoni to‘rt bosqichdan 
iboratdir: 1) pedagogik jarayonda biron bir kutilmagan fikrga kelish; 2) intuitiv ravishda vujudga 
kelgan pedagogik g‘oyani bir lahzada anglab olish va uni amalga oshirish yo‘llarini tanlash; 3) g'oyani 
ommaviy tarzda ba
yon qilish; 4) pedagogik g‘oyani amalga oshirish jarayonini zudlik bilan tahlil etish.
14. Ilmiy ijodning o'ziga xos xususiyatlari. 
YAngi narsaning paydo bo‘lishi ijodiy yaratilish natijasida yuzaga keladigan jarayondir. 
Ijod, 
xususan, uning eng yuqori sh
akli bo‘lgan ilmiy ijodning muhim sharti – olimning o‘z-o‘zini 
anglashida yorqin namoyon 
bo‘ladi.
Darhaqiqat, inson 
– har qanday ijodiy harakatning asosiy manbasi va ma’nosi 
hisoblanadi, ya’ni inson shunday ijod orqaligina jamiyatning haqiqiy boyligini oshirishi, o‘zini 
aqlliroq, mehribonroq, ruhini esa balandroqqa ko‘tarishi mumkin. SHu ma’noda, 
ijod bu 
alohida faoliyat bo‘libgina qolmay –ijodkor olimning yashash usuli hamdir
. 
Ilmiy-ijodiy faoliyatda olimning shaxsiy fazilatlari bilan bir qatorda ilmiy salohiyati ham muhim 
ahamiyat kasb etadi.
Darhaqiqat, ilmiy ijod asosida inson yangi ilmiy yo‘nalishlar va yangi 
fanlarni vujudga keltiribgina qolmasdan, balki yangi ilmiy bilimning noan’anaviy sohalariga 
asos soladi. Ayni shu ma’noda, E.YA.Basin fikricha, “Ilmiy ijod shaxsning muhim belgisi – 
rasional ko‘rish va faoliyatining namoyon bo‘lish shaklidir. Bu shunchaki hissiy qabul
qilish yoki 
intellektual faoliyat emas, balki dunyoni shunday ko‘rishki, unda hissiyotlar, aql, 
tuyg‘ular uzviy jihatdan uyg‘unlashgan tarzda aks etadi”1. V.A.Kovalenko esa