1. Fan funksiyalarining o‘zaro aloqadorligi va farqi

Ilmiy axborot 
—
ilmiy bilish jarayonida olingan, tushunchalar, mulohazalar, xulosalar, 
nazariyalar va gipotezalar tizimida qayd etilgan, tabiiy yoki sun
’iy belgilar tizimi yordamida 
ifodalangan, obyektiv borliqni olimning та ’naviy faoliyati natijalari orqali aniq aks ettiradigan va 
ijtimoiy-tarixiy amaliyotda foydalaniladigan ijtimoiy ahamiyatga molik va mantiqiy jihatdan 
(shaklan) umumiylashtirilgan axborot.
45. Informatsion vaziyat qanday ahamiyatga ega? 
46. Jamiyatning rivojlanishida informatika qanday rol o ‘ynaydi?
Informatika (fransuzcha information
 - 
axborot va automatique
 - 
avtomatika) 
—
 axborot olish, 
unga ishlov berish, uni saqlash va taqdim etish jarayonlarini tadqiq qilish, jamiyat hayotining barcha 
sohalarida axborot texnikasi va texnologiyasini yaratish, amaliyotga joriy etish va ulardan 
foydalanish masalalarini hal qilish bilan shug'ullanuvchi fan- texnika faoliyatidir.

---

47. Nanote
xnologiyalaming ahamiyati nimalarda namoyon bo‘ladi?
Nano yunoncha «nanos» so‘zidan olingan bo‘lib, mitti degan ma’noni bildiradi.
Nanotexnologiya-
mitti texnologiya bo‘lib, uning prototipi tabiatning о
 
‘zida mujassam. Ко
 
‘zga ко
 
‘rinmas 
bakteriyalar, chumoli, 
о
 
‘rgimchak va shunga о
 
‘xshash hasharotlar tabiiy nano jismlardir.
48. Axborotlashgan jamiyatning o’ziga xos xususiyatlari
Jamiyatni axborotlashtirish jarayoni bir-
biri bilan bog‘liq bo‘lgan uch qismdan tarkib topadi: 
mediatizatsiya (lot.mediatus - vositachi) - 
axborot to‘plash, saqlash va tarqatish vositalarini 
takomillashtirish jarayoni; kompyuterlashtirish - axborot izlash va unga ishlov berish vositalarini 
takomillashtirish jarayoni; intellektualizatsiya - axborot yaratish va uni idrok etish qobiliyatini 
rivojlantirish, ya’ni jamiyatning intellektual salohiyatini oshirish, shu jumladan, sun’iy intellektdan 
foydalanish jarayoni. 
49. Axborot, bilim, ma’lumot birligi va farqi
«Axborot», «ma’lumot», «bilim» tushunchalari ko‘pincha b
ir- 
biriga o‘xshatiladi. Bu qisman shu bilan 
izohlanadiki, bir darajada axborot sifatida amal qiluvchi dalillar boshqa darajada ma’lumotlar sifatida 
amal qilishi mumkin. 
50. Tushunishning o ‘ziga xos xususiyatlari nimalardan iborat?
Tushunish 
to’g’risida so’z yuritganda, yana ikki muhim jihatga e’tiborni qaratish kerak: 
1. Germenevtik doira tamoyili tushunishning muhim jihati hisoblanadi. U tushunishning 
siklik xususiyatini aks ettiradi. 
Germenevtik doira 
– «olmaxon g’ildiragi» emas, zero, unda tafakkur qismlardan avvalgi 
butunga emas, balki 
o’z qismlarining bilimi bilan boyigan butunga, ya’ni boshqa 
butunga qaytadi. 
Germenevtik doira dialektik xususiyatga ega: unda to’liq va chuqur tushunishdan yanada 
to’liqroq 
va chuqurroq tushunishga tomon harakat sodir 
bo’ladi, mazkur harakat jarayonida 
tushunishning 
yanada keng ufqlari namoyon 
bo’ladi. 
Tushunish jarayoni muqarrar ravishda
Tushunish oqilonalikning yagona universal talqini mavjud emas. Hozirgi zamon 
metodologlari oqilonalikning har xil turlari, chunonchi: «ochiq», «yopiq», «universal», 
«maxsus», «yumshoq», «o‘ta» oqilonalik, ijtimoiy, kommunikativ va institutsiyaviy 
oqilonalikning o‘ziga xos xususiyatlarini qayd etib, «oqilonalik» tushunchasi ko‘p
ma’noli tushuncha ekanligini e’tirof etadilar. shunishga harakat qilinayotgan narsaga 
qo’shimcha ma’no yuklash bilan bog’liq 
51. Tushunish va tushuntirishning o ‘zaro aloqasi mavjudmi?
Tushunish va uning bilish (va 
tushuntirish) bilan 
o’zaro nisbati muammosi ko’pdan beri muhokama qilinadi. U 
bugungi kunda 
ham 
o’z ahamiyatini yo’qotmagan va ko’p jihatdan bahslidir. Masalan, Diltey tushunishni 
matn 
muallifining ma’naviy dunyosiga kirish sifatida tavsiflagan bo’lsa, Xaydegger uchun tushunish 
insonning borliqqa 
o’ziga xos munosabati, insonning dunyoda mavjud bo’lish usulidir.
52. Tushunish nima? 

---

Tushunish, boshqa tomondan,