1. Endogen geologiyalik protsessler. Magmatizm intruziv xam effuziv magmatizmi xaqqinda

Metamorflık jinslar. jer yuzasida eng ko’p tarqalgan metamorflık jinslarga gneys, slanets, kxam rtsit xam marmartosh kiradi.
Gnyeys o’ta qattiq tau ’ jinsi bo’lib, kxam rts, dala shpati xam slyudaga boy, rangi xam mineral tarkibiga ko’ra granitga o’xshab ketadi. Tarkibidagi minerallarga qarab biotitli, amfibolli, piroksenli, granatli xam boshqa gneys turlar bo’ladi, rangi kulrang-pushti, kulrang-sarg’ish bo’ladi. Olar slanetssimon xam yul-yo’l teksturasi menen xaraktjer lanadi. Xajmiy og’irligi 2400 - 1800 kgG`m3 .
Slanyetslar cho’kindi xamda magmalık jinslarga katta bosim xam xarorat ta'sir etganda payda bo’ladi. Olar slanetssimon (xam raksimon) yamasa yo’l-yo’l teksturasi menen xaraktjer lanib, yupqa qatlamlardan iborat. Mineral tarkibiga qarab slyudali, xloritli, talkli, gilli, kremniyli, temirli slanetslar bo’ladi.
Kvartsitlar tiykarınan kxam rtsli qumtoshning metamorfizm protsessiga duch kelishidan paydo bo’ladi. Kxam rtsitlar juda zich xam mustaxkam bo’lib, 350 MPa kuch menen siqilishga chidash beradi. Tarkibidagi aralashmalarga qarab oq, kulrang, pushti, qizil rangli bo’lishi mumkin.
Mramor tas kristallangan jins bo’lib, tiykarınan oxaktosh yamasa dolomitlarning o’zgarishidan payda bo’ladi. Marmartoshlar mayda, o’rta xam yirik donali kristalli turlarga bo’linadi. Toza marmartosh oq, grafit xam ko’mirsimon moddalar aralashgan bo’lsa, kulrang, sariq, pushti, qizil, qora rangli bo’ladi. Marmartoshlar oxaktoshlar menen granitlarning kontakt zonalarida ko’proq uchraydi. Suyuq magmaning oxaktosh jinslari ichiga singib kirishi natijasida xam ajralib chiqqan issiqlik ta'sirida oxaktoshlar qayta kristallanib marmartoshga aylanadi. Marmartoshning mustaxkamligi unikuraushı etgan zarrachalarning zichligi xam yirik-maydaligiga bog’liq bo’lib u 50-120 MPa bosimga chidaydi.
Ozlestiriu sorauları:
1. Metamorfizm degenimiz ne?
2. Metamorfizm protsessinin tiplari atap korsetin.
3. Metamorflik taw jinislari kalay payda boladı?
4. Metamorflik protsesler natijesinde paydalı qazılma baylıqları turlerin atap korsetin.