1. Ekoturizmning ta’rifi va mohiyatini tushuntiring

18. Dunyoning milliy parklaridan ekoturizmda foydalanish modellarini sanab bering.
Jahonda ekoturizmni rivojlantirishda yagona, har bir davlatlarning tabiiy iqlim sharoitiga, ulardagi turizm resurslaridan foydalanishda to‘g‘ridan to‘g‘ri mos keladigan, qulay bo‘lgan modellar yoki usullar hozirgacha ishlab chiqilgan emas. Lekin, ekoturizmni rivojlantirishda milliy parklardan va davlat tabiiy qo‘riqxonalaridan foydalanish masalalari yaxshi tadqiq qilingan37.38. Shu nuqtayi nazardan milliy parklar modeli tushunchasiga, mazmun va mohiyatiga to‘xtalish zarurati bor. Chunki, ekoturizmni rivojlantirishda milliy parklar standart, etalon vazifasini o‘tamoqda. Hozirgi vaqtda ekoturizm va rekreatsiya turizmlarini rivojlantirishda milliy parklardan foydalanishning 6 ta modeli bor. Bu modellarning alohida-alohida model sifatida ajratilishi o‘ziga xos xususiyatlarga asoslangan:

1. 
   Amerika modeli.
   
2. 
   Yevropa modeli.
   
3. 
   Park rezervat modeli.
   
4. 
   Osiyo modeli.
   
5. 
   Avstraliya modeli.
   
6. 
   Bavariya o‘rmonlari milliy parki – Yevropa-2 modeli.
   

19. O‘zbekiston nechta ekoturistik mintaqaga bo’linidi va ularni izohlang.
O‘zbekiston Respublikasining ekoturistik rayonlari va bu rayonlarning ekoturistik tavsifini A.Nig‘matov va N.T.Shomuratovalar yaratdilar52.53. Xaritaga muvofiq butun mamlakatimiz hududi XIV ekoturistik rayonga ajratilgan. Ular jumlasiga Ustyurt, Orol va Orolbo‘yi, Amudaryo, Qizilqum, Nurota, Zarafshon, Aydarko‘l, Sirdaryo, Chirchiq-Ohangaron, Farg‘ona, Turkiston, Qashqadaryo, Hisor, Surxondaryo ekoturistik rayonlari kiritilgan Har bir rayon o‘zining ekoturistik holati, imkoniyatlari, shartsharoitlari va rivojlanish istiqbollari nuqtayi nazaridan ajralib turadi. Masalan, Ustyurt ekoturistik rayonini oladigan bo‘lsak, u O‘zbekistonning shimoliy-g‘arbiy-Qoraqalpog‘istonda joylashgan plato bo‘lib, uning umumiy maydoni 200 ming km2 ni tashkil etadi. Bu joylar dunyoda eng katta va yagona 60–150 metrlik tik qoyali jarlari, davolash xususiyatiga ega bo‘lgan juda katta – 1000 km2li tuzli Borsakelmas sho‘rxogi bilan mashhur. O‘simlik qoplami siyrak, osh tuzi va balchiqli tuzning qatlami 16-27,5 m gacha boradi. Yangi qurib bitkazilgan Qo‘ng‘irot soda zavodi aynan ana shu tuzlar hisobiga ishlaydi. Neolit davridan qolgan «Ustyurt makoni» ham noyobdir. Unda 60 ga yaqin qadimiy odamlar yashagan tabiiy obyektlar aniqlangan. Ularning ichida ham tarixiy, ham ekoturistik ahamiyatga moyil «Tempa» makoni bo‘lib, undan Xorazm arxeologiya ekspeditsiyasi qadimiy mehnat va ov qurollarini topgan.