1. Bozorlarning segmentatsiyasi Bozorlarning vazifalari Bozorlarning joylashuvi

Bozorda faoliyat yuritayotgan firmalar o'z mahsulotlari yoki xizmatlari barcha iste'molchilarning talab va istaklarini to'liq qondira olmasligini bilishadi. Ideal holda, firma maksimal foyda olish uchun bozorning barcha bo'shliqlarini (segmentlarini) egallashga harakat qiladi. Darhaqiqat, u marketing tadqiqotlarini olib boradi va natijada uning "e'tiborini" bozorning ayrim segmentlariga qaratadi, bu erda uning mahsuloti maksimal daromad keltiradi - axir, har xil iste'molchilar har xil tovarlarni sotib olmoqchi. Nazariy jihatdan bozor segmentatsiyasi strategiyasi shunday ko'rinadi (1 -rasm).
1. Bozorlarning segmentatsiyasi 2. Bozorlarning vazifalari 3. Bozorlarning joylashuvi


1 -rasm
Abstraktda ushbu sxemaning birinchi nuqtasi - "Bozor segmentatsiyasi", shuningdek, mamlakatimizda va G'arbda keng tarqalgan bozor segmentatsiyasi usullari va tamoyillari ko'rib chiqiladi.


Bozor segmentatsiyasi
1. Bozorlarning tasnifi
Bozorlarni segmentlarga ajratish masalasini ko'rib chiqishdan oldin ularni tasniflash maqsadga muvofiqdir.
Marketingda bozor deganda, ma'lum bir sohadagi tovarlarga ehtiyoj bor va uni qondirishga qodir bo'lgan barcha potentsial iste'molchilar yig'indisi tushuniladi.
Iste'molchilar turiga qarab bozorlarning quyidagi turlari ajratiladi: iste'mol bozori va tashkilotlar bozori. Ikkinchisi sanoat va texnik maqsadlar uchun mahsulotlar, qayta sotish bozorlari va davlat idoralari bozorlariga bo'linadi. Bozorlarning bunday mo'lligi bilan, bozor segmentatsiyasini amalga oshirayotganda, uning u yoki bu xususiyatlarini, turli bozorlarda sotiladigan mahsulotlarning o'ziga xosligini hisobga olish zarurligi aniq.
2. Bozor segmentatsiyasining ta'rifi
Kirish so'z sifatida Pareto qonunini ("80:20 qonun") esga olish o'rinli bo'ladi, unga ko'ra xaridorlarning atigi 20 foizi firmaning 80 foiz daromadini olib keladi, bu firmaning maqsadli mijozlarining umumiy guruhini ifodalaydi. Firma o'z mahsulotlarini ularga qaratadi ("nishonga olish"). Bu bozor strategiyasi yanada samaraliroq ko'rinadi va aslida bu bozor segmentatsiyasi.
Bozor segmentatsiyasi bozorlarni xaridorlarning aniq guruhlariga (bozor segmentlariga) bo'lishdan iborat bo'lib, ular har xil mahsulotlarni talab qilishi mumkin va ularga har xil marketing harakatlarini o'tkazish kerak.
Segment taklif qilinayotgan mahsulotga va marketing rag'batlari majmuasiga bir xil turdagi munosabat bilan tavsiflanadigan iste'molchilar guruhi.
Segmentatsiyani o'tkazishning asosiy sabablari quyidagilar:
1. Nafaqat iste'molchilarning ehtiyojlari, balki ular nima ekanligini (ularning shaxsiy xususiyatlari, bozordagi xatti -harakatlarining tabiati va boshqalar) yaxshiroq tushunish mumkin.
2. Aniq bozorlarda raqobatning mohiyatini yaxshiroq tushunishni ta'minlaydi. Bu holatlar haqidagi ma'lumotlarga asoslanib, ularni rivojlantirish uchun bozor segmentlarini tanlash va raqobatbardosh ustunlikka erishish uchun mahsulot qanday xususiyatlarga ega bo'lishi kerakligini aniqlash osonroq.
3. Cheklangan resurslarni ulardan foydalanishning eng daromadli sohalariga jamlash mumkin.
4. Marketing faoliyati rejalarini ishlab chiqishda bozorning alohida segmentlarining o'ziga xos xususiyatlari hisobga olinadi, natijada marketing vositalarining bozorning aniq segmentlari talablariga yuqori darajada yo'naltirilganligiga erishiladi.