1. Bozorlarning segmentatsiyasi Bozorlarning vazifalari Bozorlarning joylashuvi

Segmentlarga ajratish mezonlari
Segmentatsiyaning birinchi bosqichi segmentatsiya mezonlarini tanlashdir. Shu bilan birga, iste'mol tovarlari, sanoat mahsulotlari, xizmatlar va boshqalar bozorlarini segmentlarga ajratish mezonlarini farqlash zarur.
Demak, iste'mol tovarlari bozorini segmentlarga ajratishda geografik, demografik, ijtimoiy-iqtisodiy, psixografik, xulq-atvor va boshqalar kabi mezonlar qo'llaniladi.
Geografik segmentatsiya- bozorni turli geografik birliklarga bo'lish: mamlakatlar, viloyatlar, viloyatlar, shaharlar va boshqalar.
Demografik segmentatsiya- iste'molchilarning yoshi, jinsi, oilaviy holati, oilaviy hayot aylanishi, dini, millati va irqi kabi xususiyatlariga qarab bozorni guruhlarga bo'lish.
Ijtimoiy-iqtisodiy segmentatsiya iste'molchilarning daromad darajasi, kasbi, ta'lim darajasi bo'yicha bo'linishini nazarda tutadi.
Psixografik segmentatsiya- bozorni ijtimoiy tabaqaga, turmush tarziga yoki iste'molchilarning shaxsiy xususiyatlariga qarab turli guruhlarga bo'lish.
Xulq -atvor segmentatsiyasi iste'molchilarning quyidagi xususiyatlariga qarab bozorni guruhlarga bo'lishni o'z ichiga oladi: bilim darajasi, munosabati, mahsulotdan foydalanish tabiati yoki unga munosabat.

O'zaro munosabatlarga ko'ra, segmentatsiya ajratiladi: qo'llash shartlariga ko'ra, imtiyozlarga qarab, foydalanuvchi maqomiga, iste'mol intensivligiga, sodiqlik darajasiga, xaridorning bosqichiga qarab. sotib olishga tayyorlik.

Ilova bo'yicha segmentatsiya - tovarni sharoit, g'oya, sotib olish yoki undan foydalanish sabablariga ko'ra bozorni guruhlarga bo'lish.
Imtiyozlarga qarab segmentatsiya - bozorni foyda, iste'molchi tovarda qidirayotgan afzalliklariga qarab guruhlarga bo'lish.
Foydalanuvchi holati Foydalanuvchilardan, sobiq foydalanuvchilardan, potentsial foydalanuvchilardan, yangi foydalanuvchilardan va oddiy foydalanuvchilarga bo'lingan, uning foydalanuvchilari tomonidan mahsulotdan foydalanishning muntazamlik darajasini tavsiflaydi.
Iste'mol intensivligi - indikator, uning asosida bozorlar ayrim mahsulotlarning zaif, o'rtacha va faol iste'molchilar guruhlariga bo'linadi. Shubhasiz, zaif mijozlarning bir nechta kichik segmentlariga qaraganda, ko'p sonli faol mijozlardan tashkil topgan bozorning bitta segmentiga xizmat ko'rsatish foydaliroq.
Sadoqat iste'molchining ma'lum bir tovar belgisiga sodiqlik darajasini, majburiyatini tavsiflaydi, odatda bu tovarni qayta sotib olish soni bilan o'lchanadi.
Xaridorning tayyorlik bosqichi - Xususiyat - xaridorlar mahsulot haqida ma'lumotga ega bo'lmagan va biluvchilarga, uni qiziquvchilarga, sotib olmoqchi bo'lganlarga va sotib olmoqchi bo'lganlarga bo'linadi.

Sanoat va texnik mahsulotlar bozorini segmentlarga ajratishda birinchi navbatda quyidagi mezonlar qo'llaniladi: geografik joylashuvi; mahsulotni sotib olayotgan tashkilot turi: sotib olish miqdori; sotib olingan tovarlardan foydalanish yo'nalishlari.

Segmentatsiya bir nechta mezonlarni ketma -ket qo'llash orqali ham amalga oshirilishi mumkin. Segmentlar juda kichik bo'lmasligi muhim, ya'ni. tijorat rivojlanishi uchun foydasiz. Misol sifatida, rasmda. 2 alyuminiy iste'mol bozorining ketma-ket uch bosqichli segmentatsiyasi natijalarining bir qismini ko'rsatadi.