1. Bozor iqtisodiyoti tizimini mohiyatini yoritib bering? Javob

89. Biznes-rejani ishlab chiqish jarayonini boshqarishda bajariluvchi asosiy vazifalarni sanab bering?
Javob
Ayrim mutaxassislar bitta biznes-rejaning ikki xil korinishga ega bolishini hamkorlar, investorlar, aksiyadorlarga taqdim etiluvchi rasmiy biznes-reja va korxona rahbariyati va uning komandasi uchun tuzilgan ishchi biznes-rejani tavsiya qiladilar.
Ishchi biznes-reja xuddi rasmiy biznes-reja kabi tartibda va xuddi shu bolim va nomlardan iborat bolib, tavsiya qiluvchilarning fikricha, quyidagi vazifalarni bajarishga xizmat qilishi lozim:
Rasmiy biznes-rejaning muhimligini tushunish.
Yangi tadbirkorlik ishini boshlashdan ancha avval bajariluvchi hatti-harakatlar dasturini aniqlash.
Yuzaga kelishi mumkin bolgan muammolar variantlarini detalli korib chiqish.
Ichki va tashqi tavakkalchiliklarni baholash.
Bozortgan miqdorda foyda keltirishga qodirligiga ishonch hosil qilish lozim».
Biznes-reja quyida keltirilgan uchta asosiy funksiyalarni bajarishga bogliq degan fikr ham mavjud:
biznes yuritish konsepsiyasini ishlab chiqish;
korxona faoliyatining amaldagi natijalarini baholash;
pul mablaglarini jalb qilish zarurligini asoslab berish.
Yuqorida keltirilgan sharhdan korinib turibdiki, biznes-rejani tuzish zarurati ayrim hollarda oz biznesini yaratish bilan, ikkinchi holda bank yoki boshqa moliyaviy muassasadan pul olish niyati bilan, uchinchidan esa tijorat loyihasini amalga oshirish, yangi korxona yaratish zarurati bilan asoslanadi.


90.Biznes-rejani ishlab chiqishni o‘z vaqtida amalga oshirishning ahamiyati nimada?
Javob

Boshqaruv jarayonida biznes-rejaning asoslanganligi va ishonchliligidan tashqari uni ishlab chiqishning oz vaqtidaligi ham muhim ahamiyatga ega. Bozor sharoitlarida, istemolchilik talabi tez-tez ozgarib turgan bir paytda rejalashtirish tizimida otmishdagi kabi xatolarga yol qoyish mumkin emas (korxonalar yakuniy rejasi yil boshida emas, yil ortasi va hatto oxiriga borib tugallangan). Bunday rejalar, tabiiyki, rasmiyatchilik xarakteriga ega bolib, korxona rivojlanishining belgilangan strategiyasini amalga oshirishga xizmat qilmagan.

Shu sababli biznes-rejani oz vaqtida ishlab chiqish muhim ahamiyatga ega bolib, korxonada boshqaruv sifatining baholash korsatkich bolib xizmat qiladi. Biznes-rejani ishlab chiqish muddatlarining chozilib ketishi goyaning eskirishi, homiylar va kreditorlarning ketib qolishi, vaqt va ishlab chiqarish quvvatilarining yoqotilishi, ishlab chiqarishning susayishiga olib keladi.
Shunday qilib, biznes-rejani tayyorlashning asoslanganlini, ishonchliligi va oz vaqtidaligi korxona muvaffaqiyatining garovidir.