1. Boyitish va uning turlari. Termik ishlov berish turlari

Tub konlarda
ruda o’zining dastlabki hosil bo’lgan joyida tog’ jinslarining umumiy 
massivida yotadi. 
Sochma konlar
esa tub konlarning suv, havo kislorodi, harorat va 
boshqa tabiiy omillar ta’sirida yemirilishi natijasida hosil bo’ladi. Foydali qazilma 
qumlari tabiiy omillar ta’sirida tub konlar joylashgan joydan ancha masofaga 
ko’chishi mumkin. Moddiy tarkibiga ko’ra rudalar qora, rangli, kamyob, nodir va 
radioaktiv metallar rudalariga bo’linadi. Rudalar, shuningdek, faqat bitta metal 
saqlovchi monometal va bir nechta metal saqlovchi murakkab polimetal rudalarga 
bo’linadi. Polimetal rudalar monometal rudalarga nisbatan ko’proq uchraydi va 
ularning tarkibidagi metallar ko’pincha sanoat ahamiyatiga ega bo’ladi. Polimetal 
rudalarga misol tariqasida mis va ruxli, rux va qo’rg’oshinli, molibden va volframli 
rudalarni keltirish mumkin. 
Fizik xossalariga ko’ra rudalar
quyidagicha bo’linadi: 
zichlik bo’yicha: og’ir - zichligi 3500 kg/m
3
dan yuqori, o’rtacha-zichligi 2500-3500 

---

kg/m
3
, yengil-zichligi 2500 kg/m
3
dan kichik; namligi bo’yicha: o’ta nam, nam va 
quruq. Fizik xossalari va kimyoviy tarkibiga ko’ra rudalar oson va qiyin boyitiluvchi 
rudalarga bo’linadi. Sanoat tomonidan rudali hom-ashyoga qo’yiladigan talablar 
GOST va texnik sharoitlar tarzida beriladi. Unga ko’ra mineral hom-ashyo 
qimmatbaho komponent, zararli qo’shimcha va ruda agregatining xususiyatiga qarab 
navlarga ajratiladi. Namlikning miqdori va granulometrik tarkibga ham 
cheklanishlar bor. Ruda tarkibidagi har qaysi mineral ma’lum bir kimyoviy tarkibga 
va o’ziga xos tuzilishga ega. Bu minerallarning rang, zichlik, elektr o’tkazuvchanlik, 
magnitlanish qobiliyati va x.k. kabi doimiy va induvidual fizik xossalarini 
ta’minlaydi.