1-amaliy mashg’ulot. Oziq-ovqat mahsulotlarini ozuqaviy va energetik qiymat kartasini tuzish

Mineral moddalar, mg: natriy kalsiy fosfor kaliy magniy temir qo‘rg‘oshin yod Vitaminlar: V1, mg V2, mg RR, mg (niatsino ekvivalentga), mg V6, mg Vs, mkg V12, mkg D. mkg A (retinol ekvivalent), mkg E (tokoferol ekvivalent), mkg S, mg Energetik qiymat, kkal/100 g

75 83 25^1) 11 300^1) 65 50 30 2 2400( 6,15 g dan ko‘p bo‘lmagan osh tuzi) 1000 1000 3500 400 14 15 0,15 1,5 1,8 20 2,0 200 3 5 1000 10 70 2500

Ishni quyidagi tartibda bajarish tavsiya etiladi:

1. 
   ingridientlarni retsepturasi va kimyoviy tarkibiga asosan, mahsulotlarni kimyoviy tarkibiga asosan maxsulotlarini kimyoviy tarkibini hisoblash yo‘li bilan aniqlash;
   
2. 
   sutkalik ozuqa ratsionini ozuqaviy va energetik qiymati kartasini tuzish. SHuni xulosa qilish kerakki, berilgan mahsulot bir sutkalik iste’mol energiyasini qanchalik miqdorini qanoatlantira oladi.
   

Misol. Quyidagi retsept bo‘yicha tayyorlangan mayizli tvorogni ozuqaviy va energetik kartasini tuzish, kg;

Yog‘ning massaviy ulushi 18 % bo‘lgan Yog’li tvorog	373,75
Yog‘ning massaviy ulushi 42 % bo‘lgan quruq qaymoq	316,35
Shakar	180,90
Mayiz	100,00
Jelatin	9,0
Suv	20,0
Jami	1000,0

Tvorogni energetik qiymatini aniqlash uchun uning kimyoviy tarkibini bilish kerak. (hisoblash yo‘li bilan aniqlash mumkin bo‘lgan)

1. 
   Tvorogning oqsilli tarkibi:
   

Yog’li tvorog
Quruq qaymoq
Mayiz
Jelatin

2. 
   Tvorogdagi oqsilni massaviy ulushi quyidagini tashkil etadi.
   

3. Tvorogni uglevodli tarkibi.

Yog’li tvorog
Quruq qaymoq
Shakar
Mayiz
Jelatin

3. 
   Tvorogdagi uglevodni massaviy ulushi quyidagini tashkil etadi:
   

4. 
   Tvorogni yog‘ tarkibi
   

Yog’li tvorog
Quruq qaymoq
Jelatin

5. 
   Tvorogdagi yog‘ni massaviy ulushi quyidagini tashkil etadi.
   

6. 
   Boshqa nutrientlarni (organik kislotalar va mineral moddalar) massaviy ulushini analogik tarzda aniqlash mumkin:
   

organik kislotalar	0,96
kalsiy	0,28
fosfor	0,26
kaliy	0,36

Berilgan asosiy nutrientlarni massali ulushi va energetik koeffitsientlari (tab) hisobotlariga asosan tvorogni energetik qiymatini quyidagi formula orqali hisoblaymiz.

E = 4,0 ^. 12,58 + 9,0 ^. 20,02 + 4,0 ^. 35,24 + 3,6 ^. 0,96 = 374,92 kkal/100g

7. 
   Tvorogni ozuqaviy qiymati.
   

Oqsillar
Uglevodlar
Yog‘lar
Organik kislotalar
Kalsiy
Fosfor
Kaliy

Shunday qilib 100 g tvorog organizmni sutkalik quyidagi extiyojini qoldiradi: oqsil -16,8%; uglevod-54,2%, yog‘lar-24,1%, organik kislotalar -48%, kalsiy 28%, fosfor-26%, kaliy-10,3%

Olingan natijalar quyidagi jadvalga yoziladi

Nutrient nomlanishi	Maxsulot tarkibidagi moddaning massa ulushi,%	Maxsulotning energetik qiymati, kkal / 100g	Maxsulotning ozuqaviy qiymati
			sutkalik talab	% qoniqtirilgan sutkalik talab
oqsillar
uglevodlar
yog‘lar
organik kislotalar
mineral moddalar
shu jumladan:
kalsiy
fosfor
kaliy
va boshqa vitaminlar
Jami