1-amaliy mashg’ulot: Mavzu: Tabiatshunoslik o’qitish vositalaridan o’rinli foydalanish

2. Ko‘rgazmali qurollar va tabiatshunoslik darslarida ulardan foydalanish metodikasi
Inson tabiat jismlari va hodisalari olamida yashaydi, ular bilan har kuni muloqotda bo‘ladi. Atrof olamda o‘zini to‘g‘ri tushuna bilish uchun odamlar ayrim jism yoki hodisani (daraxt, tosh, hayvon va h.k) ham bir-biriga bog‘liq bo‘lgan jism yoki hodisalar kompleksini (ko‘cha, park, xiyobon, surat va h.k) ham qabul qila olishi kerak.
Qabul qilish - odam tomonidan atrof olam jismlari va hodisalarini sezgilarga bevosita ta’sir qilishida aks ettirilishidir.
Tabiatshunoslik fani bo‘yicha ko‘rgazmali qurollar g‘oyat xilma-xildir. Ulardan ba’zilari (tabiiy jismlar va ularning ko‘rgazmali tasvirlari) darslarda o‘rganish ob’yekti hisoblanadi, boshqalari hizmat ko‘rsatuvchi rolni o‘ynaydi, ularni o‘quvchilar o‘rganmaydilar.
Darslarda o‘rganiladigan ko‘rgazmali ob’yektlar qurollarni ikkita guruhga: 1) tabiiy jismlar; 2) o‘qitish uchun maxsus tayyorlangan, jism va hodisalarning tasvirlariga ajratish mumkin:

• Tabiiy jismlar: tog‘ jinslari, metallar, tuproq namunalari, o‘simliklar, hayvonlar kiradi;
• Ko‘rgazmali tasvirlar satxli (suratlar, diafilmlar) va hajmli (modellar, maketlar, mulyajlar)ga ajratiladi.

Ular harakatsiz yoki harakatchan bo‘lishi mumkin.

Tabiiy jismlar bilan ishlash metodikasi
Tabiatshunoslikni o‘qitish uchun ayniqsa tabiiy jismlar kerak, chunki ular o‘quvchilarda tabiat jismlarini bevosita qabul qilish asosida tasavvur va tushunchalar hosil qilishga imkon beradi (har bir o‘quvchi tabiiy material bilan mustaqil ishlay olish uchun uni yetarli miqdorda – o‘quvchilar soniga qarab to‘plash kerak).
Qabul qilish uchun teri sezgisi, hid bilish, maza sezishni talab qilmaydigan yirik jismlarni o‘qituvchi uzoqdan turib namoyish qiladi. Yirik o‘simliklar, masalan: makkajuxori, pamidor, poliz ekinlari (butun o‘simlik barg, ildiz, mevalari bilan) yoki hayvonlar (mushuk, qush va boshqa...) shunday ko‘rsatilishi mumkin.