1-Amaliy mashg‘ulot Avtotransport vositalarining yonilg‘i moylarini ifloslanishini o‘rganish Ishdan maqsad

5.3-rasm. Detallarni botirish usulida qayta tiklash sxemasi.
Detalning metallini cheklangan oralig‘ida surish hisobiga uning o‘lchamini kat­ta­lash­tirish jarayoni botirish de­yiladi. 6.3-rasmda detalni botirish usu­­lida ta’­mir­lash sxemasi ko‘rsa­til­gan. Bunday ishlov berish turida ta’­sir qi­luv­chi P_d kuchining yo‘­na­lishi bi­ian talab qili­na­digan deformatsiya­ning yo‘­na­lishi mos kel­may­di. Bu usul detaining ishlamaydigan qis­­mi­ning chega­ra­lan­gan qismidagi me­talini siqib chiqarish hisobiga, de­tal­ning o‘lchamini kata­lash­tirish­da qo‘lla­ni­la­di.

Botirish usuli bilan klapanlar, vallar­da­gi va te­shiklardagi shlitsalar tiklanadi. Klapanlarni boti­rish usuli bilan ta’mirlash yopiq shtamplarda, me­tal­lni klapanning silindrsimon qismidan konus­si­mon ish sirti tomon siljitish natijasida amalga oshi­ri­ladi. Klapanlarni botirish usulida ta’mirlash tex­no­logiyasi ketma-ketligi quyidagi­dan iborat: Klapanlarni kallagining diametri va silindrsimon qismining balandligi bo‘yicha turlarga ajratish; klapan kallagining ma­terialiga bog‘­liq holda elektr pechda taxminan 820...890°S gacha qizitish; kla­pan kal­lagini halqali yopiq shtampda siqib chiqarish, qizigan klapanni dastlab ha­vo­da 200... 300°S ga­cha, so‘ngra issiq qumda sovitish; klapanning radial urishini tek­shirish; tob­lash va bo‘shatish; klapanning ish yuzasini jilvirlash.

Kengaytirish, asosan, ichi teshik detallarning o‘l­cham­­la­ri­ni saqlagan holda, yoki ularning baland­ligini sezi­lar­li o‘zgartirmasdan tashqi o‘lchamla­ri­ni katta­lash­ti­rish­da qo‘llaniladi. Chunonchi, sferik va konussimon pro­shivkalarni qo‘llab, porshen bar­moqlarining ishlash imkoniyatini tiklash mum­kin. Porshen barmoqlarini qizitib ham, sovuq holda ham kengaytirish mumkin.

Porshen barmoqlarini qizitib kengaytirish texnologik jarayoni quyidagilarni o‘z ichiga oladi: barmoq sirtini 2-3 soat davomida 900-1000°S da (po‘latning markasiga bog‘liq holda) sementatsiya qilish, agar sementatsiya qatlami ko‘proq eyilgan bo‘lsa, porshen barmog‘ini 900...1000°S haroratda kengaytirish; toblash va past bo‘shatish o‘tkaztsh (harorat po‘latning markasiga bog‘liq); nominal diametrga keltirish uchun jilvirlash va jilolash; o‘lchamini, qattiqligini, darz bor-yo‘qligini tekshirish.