1-amaliy ish. Амаллар тадқиқи асосларининг умумий таърифи ва хусусиятлари

310-17-guruh talabasi ochilov Davlatjon.
1-amaliy ish.


Амаллар тадқиқи асосларининг умумий таърифи ва хусусиятлари

1. 
   Ечим қабул қилиш жараёни
   

Барча ечим кабул килиш жараёнлари иккита характеристика ёрдамида аниқланади:

1. 
   Альтернатива(вариант)ларнинг куплиги.
   
2. 
   Ечим қабул килиш(алтернатив танлов)ни бир ёки бошқа максад учун амалга ошириш.
   

Бу максадни амалга ошириш бахолаш даражасини билишни талаб қилади.
Хар қандай ечим кабул қилиш жараёнини функция билан изохлаш мумкин, R-альтернативалар(ечимлар) ва Е-сонли аргументларга эга булиб, қўйилган мақсадга эришишни ифодалайди.
Мақсад функцияси
Шундай топилган , учун

Бу ерда R_opt – оптимал ечим
Амаллар тадқиқи(АТ) мақсади- ташкилий бошқариш тизимлари учун қарорлар қабул қилишни сонли ифодалашдир (СОУ учун R).
Агар R барча ташкилий бошқариш тизимлари(СОУ) учун фойдали бўлса ,у оптимал (R ) деб аталади.
Шундай қилиб, хар бир ечим қабул қилиш жараёни иккита муаммодан иборат:
А. Тегишли ечимлар тўпламини ва мақсад функцияни аниқлаш.
Б. қийматини топиш ва қониқтирадиган тегишли ечимни аниқлаш.
А муаммоси: шарт ва мақсадни математик моделлаштиришни ўз ичига қамраб олади.
Б муаммоси: бу экстремал масалалар.
Унинг ечими учун қўйидагилар қулланилиши мумкин:

• 
  альтернативларни (вариантларни) кетма-кет куриб чиқиш (агар вариантлар сони куп булмаса).
  
• 
  мақсадли ёндошув (целенаправленный) қидириш
  
• 
  дифференциал хисоблаш усуллари (агар Е “яхши хусусиятларга” эга булса)
  
• 
  оптимал дастурлаш (чизиқли, ночизиқли, дискрет, динамик ва б.), агар аргументлар сони куп ва Е мураккаб булса, масалан, экстремумлар сони куп булса, функциянинг узилишлари булса ва хаказо).
  

Амаллар тадқиқотининг асосий қисми А ва Б муаммоларни ечишдир.
Амаллар тадқиқи(АТ) бу ташкилий тизимларни самарали бошқариш масалаларини (А ва Б) ечиш илмий усулларининг мажмуасидан иборат.
Хуллас Амаллар тадқиқи(АТ) ташкилий тизимларни самарали ёки оптимал бошқариш усулларини ишлаб чиқиш ва амалга тадқиқ қилиш билан шуғулланадиган фандир.
Амаллар тадқиқи(АТ)нинг предмети - бу ташкилий бошқариш тизимларини ташкил қилиш.
Амаллар тадқиқи(АТ) мақсади- ташкилий бошқариш тизимлари учун қарорлар қабул қилишни сонли ифодалашдир (СОУ учун R).
Агар R барча ташкилий бошқариш тизимлари(СОУ) учун фойдали бўлса ,
у оптимал (R ) деб аталади.
Агар ташкилий бошқариш тизимлари(СОУ) бир нечта бўлими учун фойдали бўлса , субоптимал дейилади.
Биз юқорида ташкилий бошқариш тизимлари бўлимларининг мақсадлари қарама‑қаршилиги тўғрисида гапирдик. Бу таъриф тўғрилигини исботлаш учун намунавий мисол тариқасида корхонанинг захираларини бошқариш масаласини кўриб чиқиш мумкин, ишлаб чиқариш бўлими, савдо бўлими ва молия бўлими. Бу бўлимларнинг мақсадлари турличадир.
Шу ўринда савол пайдо бўлади: бутун ташкилот учун захираларни бошқаришнинг энг қулай стратегияси қандай бўлади?
Амаллар тадқиқининг асосий босқичлари:

• 
  Масаланинг қўйилиши
  
• 
  Математик моделини қуриш
  
• 
  Масаланинг ечиш усули
  
• 
  Моделни текшириш ва тўғрилаш
  
• 
  Топилган ечимни амалиётда қўллаш.