|
3.15 Fizika o�qitish uslubiyoti va tarixi
(ma�ruza � 30s)
Fizika o�qitish uslubiyoti va tarixi fanining maqsadi va vazifalari. Tabiiy fanlar va fizika tarixi. FO�UT -fan sifatida uning predmeti, ilmiy tadqiqot uslublari, rivojlanish tarixi. FO�UT ning fizika, falsafa, pedagogika, psixologiya fanlari bilan bog�lanishi (2 s).
Fizika tarixining 3 davri; shakllanish, klassik va xozirgi zamon fizika tarixi. Matematika, astronomiya fanlari va tabiiy fanlar. Gretsiya va Misrda fan taraqqiyoti Fales, Pifagor, Demokrit,Aristotel, Arximed, Yevklid, Ptolomey ishlari. Materialistik va idealistik maktablar. Demokrit prinsiplari va atomistika. Platon akademiyasi. Aristotel ta�limoti. Meta-fizik ta�limot (2 s).
Grek fani taraqqiyoti va uning so�nishi va fizika tarixi. Arab xalifaligi davrida fizika va tabiiy fanlar. Davlat orasidagi munosabatlar va fizika fani. G�arbiy Yevropada fizika. Markaziy Osiyo va Beruniy ishlari (2 s).
Evropada fan va olimlarning tabiiy fanlar sohasidagi ishlari. Uyg�onish davri va fizika tarixi, Italiyada fizika fani. Gumanitar dunyoqarash. Yangi fizika tarixi. Kopernikning ilmiy ishlari. Geotsentrik va geliotsentrik sistemalar. XVIII asr fizika tarixi. Fizika fangining bo�limlari. XIX asr boshlari va fizika tarixi. Zamonaviy fizika va uning taraqqiyoti (2 s).
Fizika o�qitishning ilmiy-nazariy va uslubiy asoslari. Fizika � fan va fizika o�quv kursi sifatida. Fizika o�qitish jarayoni �didaktik tizim sifatida. Respulikada fizika o�qitishning uch bosqichli (umumta�lim, o�rta maxsus ta�lim, oliy ta�lim). Bu bosqichlarda fizika o�qitishning tarkibiy tuzilishini belgilashda va takomillashtirib borishda FO�UT ning vazifalari va dolzarb muammolari; ilmiy dunyoqarashni shakllantirish, ta�lim�tarbiya birligi va qobilyatni rivojlantirish (2 s).
O�quvchilarning kasb tanlashda fizikaning roli. Fizika o�qitishda o�quvchilar yoshini hisobga olish. O�rta ta�lim tizimida fizika o�qitishda o�quvchilarning aqliy faoliyatini rivojlanish darajasini bosqichli ravishda tashkil qilish nazariyasidagi tamoyillar. Fizika nazariyasini o�rganishda ilmiy siklik sxema (2 s).
O�rta ta�lim tizimida fizika kursining tuzilishi. Bu tizimda fizika dasturini tuzish asoslari. Oliy o�quv yurtilarda (bakalavriyat va magistratura bosqichlari). Fizika kursini fanlararo hamda o�qitishning mehnat ta�lim bilan bog�lanishi. O�quv dasturlari va darsliklari taxlili. Fizika o�qitishning maqsadlari. Chuqur o�rganiladigan kasbay yo�nalishidagi o�quv yurtlarida fizika o�qitishning asosiy vazifalari. Fizikani mutaxassisliklarga moslab o�qitish. Fizika ta�limi bosqichlarida o�qitishni mutanosibligini (uzluksizligini ta�minlash) (2 s).
O�rta ta�lim o�quv yurtlarida fizika darslarini tashkil qilish. O�rta ta�lim o�quv yurtlari (umumta�lim, kattalar ta�limi o�quv yurtlarida (KTO�Yu), texnikumi kechki o�qishlar, maxsus mutaxassislashtirilgan va tezlashtirilgan (ekstrant), gimnaziyalar)da fizika o�qitishning xususiyatlari (2 s).
Fizika o�qitish tizimi. O�qitishni tashkil qilish turlari; ma�ruza, seminar, ekskursiya, mustaqil topshiriqlar, amaliy, laboratoriya, masalalar yechish, tayanch matnlar ustida ishlash (2 s).
Fizika darslarini turlari va ularning tarkibiy tuzilishi; yangi o�quv materialini o�rganish, mustaxkamlash, umumlashtiruvchi, bilimlarni nazorat qilish hamda baholash,zamonaviy dars. Bu darslarning tavsiflari va ularga ko�yiladigan talablar (2 s).
Fakultativ mashg�ulotlar, ularning maqsadi va vazifalari, o�tkazish uslubi. Fizikadan sinfdan tashqari ishlar qilish va ularni o�tkazish uslublari. Fizika o�qitish maqsadi va vazifalari bilan o�quv jarayonini rejalashtirish orasidagi bog�lanish. Fizika o�quv materialini rejalashtirishga qo�yiladigan uslubiy talablar. Darslarga o�qutuvchining tayyorgarligi, reja, matn tuzish, seminar va boshqa o�quv tadbirlar o�tkazishni rejalashtirish (2 s).
Dars va boshqa mashg�ulotlarda. O�quvchilarni mustaqil ishlashga o�rgatish. Mustaqil ish turlari, ularnim tashkil qilish uslublari. Iqtudorli va iste�dodli yoshlar bilan ishlash (2 s).
Oliy va o�rta maxsus o�quv yurtlarida fizika mashg�ulotlarini tashkil qilish. Turlicha mutaxasislashtirilgan oliy va o�tra maxsus o�quv yurtlarida fizikadan o�quv dasturlari, ularning tarkibiy tuzilish. Bularda fizika fanini o�rnini mutaxasis fanlar bilan bog�lanish. Fizikaning amaliy yo�nalishlari. Ma�ruza va unga bo�lgan uslubiy talablar (2 s).
Fizika ma�ruzasi turlari va tuzilishi. Muammoli ma�ruza. Ma�ruzada namoyishlar. O�TV. Seminar. Amaliy mashg�ulotlar. Laboratoriya ishlari (2 s).
Talabalarning auditoriya mashg�ulotlarida va boshqa vaqtlarida mustaqil ishlashni tashkil qilinishining turli shakllari. Talabalarning ilmiy-tadqiqot ishlari. Talabalarning bilimlarini nazorat qilish shakllari. O�quv ishlarini rejalashtirish (2 s).
Do'stlaringiz bilan baham: | 
