1- б о б. ЎРта осиеда археология фанининг ривожланиши

Бўзсув II макони
. Бўзсув I жой-маконидан анча жанубда бўлиб, Тошкент область 
Янгийўл районидаги Шўралисой мавзеи, қадимги Бўзсув канали бўйича жойлашган. 
Бўзсув II дан 451 дан ортиқ мустье, сўнгги тош ва кейингй даврига мансуб тош 
қуроллар ва бошқа буюмлар топилган. 
Бўзсув II дантопилган 451 буюмдан 297 таси мустье даврига мансуб бўлиб, улар ҳар 
хил шакл ва катталикдаги нуклеуслар, нуклеус парчалари, майда тош парчалари, қўл 
чопқилари, катта қирғичсимон қуроллар, бир ва икки тиғли тош пичоқлар, тешгичлар, 
пичоқ қирғичлар, ўткир учли пойконлар, парракчалар, ретушли ва ретушсиз синиқ-
учриндилар ва бошқалардир. Бў-сув П қуйи қатламидан топилган қуролларнинг аксарияти 
Бўз-сув I мустье даври макони қуролларига яқин туради. Айни вақтда Бўзсув II қуроллари 
кўп жиҳатдан кўп қатламли Қўлбулоқ маконининг мустье даври қатламидан топилган 
қуролларга ҳам, Оҳангарон водийсидаги Яккабоғ жой-маконидан топилган тош 
қуролларга ҳам ўхшайди. Демак, Бўзсув П дан топилган тош қуроллар ва буюмларни 
мустье маданиятига мансуб дейиш мумкин. 
Бўзсув 3, 4, 5 жой-маконлари
Бўзсувнинг қуйи оқимида бўлиб, мазкур маконлардан 
27 та тош буюм топилган. Бўзсув 3 дан нуклеус бўлаклари, учиринди, Бўзсув 4 дан синиқ-
учиринди, тош парчаси, Бўзсув 5 дан эса паррак ва синиқ-учиринди топилган. Бўзсув 6 
дан ҳам тош қуроллар топилган. Улар мустье ва қуйи тош асрига мансуб қуроллардир. 
Бўзсув 6 дан топилган қуролларнинг бир қисми Бўзсув 1—2 дан топилган мустье даври 
қуролларига ўхшаб кетади. 
Шундай қилиб, Бўзсув 1—2 ва Қорақамиш ҳамда Бўзсув 3— 6 жой-маконлари 
Оҳангарон дарѐси ҳавзасидаги тош асри ѐдгорликлари билан бевосита боғлиқдир. Айни 
вақтда Бўзсув ѐдгорликларидан топилган тош қуролларнинг аксарияти Кўлбулоқникига 
ўхшаб кетади. Чирчиқ дарѐсииинг юқори оқимидаги Обираҳмат, Хўжакент, Кўприкбоши, 
Зоғариқ, Юсуфхона, Оқ-тош, Тусиѐ ѐдгорликлари орасида ҳам худди шундай яқинликни 
ва ўхшашликни кузатиш мумкин. 
Тошкент ва унинг атрофидан топилган тош асри ѐдгорликларини ўрганиш 
натижаларига, шунингдек воҳанинг қулай табиий-географик шароитига асосланиб, шуни 
айтиш мумкинки, Тошкент воҳасига одамлар қадимги тош асридаѐқ кириб келиб, мустье 
ва ундан кейинги даврларда воҳа бўйлаб кенг тарқала бошлаганлар. 
Чирчиқ ва Оҳангарон дарѐлари ҳамда Қорақамиш жарлигидан топилган ашель, 
мустье, қуйи, ўрта, янги тош ва бронза даврига мансуб ѐдгорликларнинт топилиши 
фикримизнинг далилидир. 
Зарафшон воҳасининг қулай табиий-географик шароити ҳам жуда қадим 
замонлардан бошлаб ибтидоий кишиларнинг диққат-эътиборини ўзига жалб қилиб келган. 
Воҳа бўйлаб Омонқўтон, Зирабулоқ, Қўтирбулоқ, Ковоби, Вауш, Ижонд, Гўрдара каби 
қатор қадимги тош асри ѐдгорликларининг топилиши диққатга сазовордир.