0‘zbekiston respublikasi oliy va 0‘rta maxsus ta’lim vazirligi erkin Egamberdiyev mikroiqtisodiyot


Bozor tizimining eng afzal tomonlaridan biri bu uning samara - dorligidir



Download 2,36 Mb.
bet32/266
Sana16.01.2022
Hajmi2,36 Mb.
#378371
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   266
Bozor tizimining eng afzal tomonlaridan biri bu uning samara - dorligidir. Ne’matlarning ortiqchaligi ham, yetishmovchiligi ham o‘z- o‘zini yo‘qotish kuchiga (tendensiyasiga) ega. Masalan, ortiqcha ishlab chiqarilgan tovarlarga talab bo'lmaydi. Natijada ular bahosini kamay- tirish zarur boMadi. Bunda holat ishlab chiqarishni foydasiz qilib qo’yadi va u qisqaradi, ortiqcha mahsulotlar esa asta-sekin sotib yuboriladi. Ortiqchalik va kam’yobliklarni yo'qligi, bo‘lmasligi xuddi shu bozor tizimining afzalligini ko'rsatadi: barcha resurslar zarur bo‘lgan ne’matlarni kerakli miqdorda ishlab chiqarish uchun sarf- lanadi.

  • Bozor iqtisodiyotida iqtisodiy erkinlik yuqori o‘rin tutadi.

    Tadbirkor yoki iste’molchi sifatida har bir kishi, korxona va firmalar ham erkin bo‘lib, nimani zarur deb bilsalar, o'shanday harakat qiladilar, faoliyat olib boradilar. Lekin bunday erkinlikning javobgarlik tomonlari ham bor: Har bir kishi, korxona, xo'jaliklar o‘z xatolari uchun o‘zlari javobgardirlar; ularni bozor qonunlari tartibga soladi.

    Bozor xo‘jaligi o‘z tabiati bilan ijtimoiy yo’naltirilgan bo‘ladi. Bunda hal qiluvchi vazifani o‘zining xususiy va ijtimoiy talablari bilan chiqadigan iste’molchi boshqaradi. Pirovard natijada iqtisodiy taraq- qiyot, mehnat unumdorligining o’sishi yangi kashfiyotlarni ishlab chiqarishga tatbiq qilishning bozor iqtisodiyoti mexanizmini harakatga keltiruvchi aholining iste’mol talablarini qondirishga bo'ysundiril- gandir.



      1. Bozorlarning asosiy tiplari va baholar

    Bozorni bir monolit, yaxlit holda deb tushunish kerak emas. Haqiqatda u murakkab tuzilma bo'lib, bozor munosabatlari turli xildagi bozorlarda amalga oshadi. Bu to'g'rida biz biroz qo’shimcha qilib aytmoqchimizki, gap ishlab chiqarish omillari yoki tovarlarni o‘zi haqida emas, balki ma’lum xildagi bozorlar haqida boradi.

    Mehnat bozorida sotuvchilar o‘z ish kuchlarini taklif etadilar. Xaridorlar esa — ish joylarini taklif etadi.

    Yer bozorida (bo'sh turgan yoki qurilgan) yer tomorqalari bilan savdo qilinadi. 0‘z mohiyati bilan bu-yer tomorqalari va ko‘chmas mulk bozoridir. Kapital bir vaqtning o'zida turli shakllarda bo‘ladi: pul shaklida va moddiy shaklda (investitsiyalangan tovarlar shaklida).


    Download 2,36 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
  • 1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   266




    Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
    ma'muriyatiga murojaat qiling

    kiriting | ro'yxatdan o'tish
        Bosh sahifa
    юртда тантана
    Боғда битган
    Бугун юртда
    Эшитганлар жилманглар
    Эшитмадим деманглар
    битган бодомлар
    Yangiariq tumani
    qitish marakazi
    Raqamli texnologiyalar
    ilishida muhokamadan
    tasdiqqa tavsiya
    tavsiya etilgan
    iqtisodiyot kafedrasi
    steiermarkischen landesregierung
    asarlaringizni yuboring
    o'zingizning asarlaringizni
    Iltimos faqat
    faqat o'zingizning
    steierm rkischen
    landesregierung fachabteilung
    rkischen landesregierung
    hamshira loyihasi
    loyihasi mavsum
    faolyatining oqibatlari
    asosiy adabiyotlar
    fakulteti ahborot
    ahborot havfsizligi
    havfsizligi kafedrasi
    fanidan bo’yicha
    fakulteti iqtisodiyot
    boshqaruv fakulteti
    chiqarishda boshqaruv
    ishlab chiqarishda
    iqtisodiyot fakultet
    multiservis tarmoqlari
    fanidan asosiy
    Uzbek fanidan
    mavzulari potok
    asosidagi multiservis
    'aliyyil a'ziym
    billahil 'aliyyil
    illaa billahil
    quvvata illaa
    falah' deganida
    Kompyuter savodxonligi
    bo’yicha mustaqil
    'alal falah'
    Hayya 'alal
    'alas soloh
    Hayya 'alas
    mavsum boyicha


    yuklab olish