0‘zbekiston respublikasi oliv va orta maxsus ta’lim vazirligi

Ekskursiyadan so ‘ngamalga oshiriiadigan ish bilimlarni kengaytirish, aniqlashtirish, tizimlashtirishga. ekskursiya jarayonida tug'iigan his- luyg‘u. munosabatlami mustahkamlashga yo‘naltiriladf Buning uchur quyidagi usu I lardan foydalaniladi:

1. 
   ekskursiya davomida to'plangan materiallarftosh, yong'oq, na’ma- tak va boshqalar'Jni ehiroyli qilib bezatish;
   
2. 
   bolalarning ekskursiyadan olgan taassurotlarini boyitish maqsadida badiiy asarlarga (kitoblar, musiqa,qo‘shiq, amaliy san'at buyumiari)mu- rojaat qilish;
   
3. 
   kitob burchagida (“B'izning shahrimiz", “Bizning bog^v”, “0‘zbekis- ton - serquyosh odka” albomlarini tuzish), tabiat burchagida (maketlar tayyorlash, kolleksivalar to‘plash, gerbariy tuzish) ishlasb;
   
4. 
   0‘yinlami (teatrlashtirilgan, didaktik, syujetli-rolli) tashkil etish;
   
5. 
   madum bir belgilangan mavzu yuzasidan amaiga oshirilgan o‘quv ishining yakuniy qismi bo‘vicha umumlashtiruvchi suhbat odkazish.
   

? NAZORAT UCHUN SAVOL VA TOPSHIRIQLAR

1. 
   Tadimni tashkil etish shakli deganda nimani tushunasiz?
   
2. 
   Maktabgacha voshdagi bolalarning o'quv faoliyatini tashkil etish-: ning asosiy shakllariga nimalar kiradi?
   
3. 
   Maktabgacha tadim muassasalarida o'qitishning asosiy shakli nima va u qanday o'ziga xosliklarga ega?
   

4. 
   Mashg‘ulotning qandav turlari mavjud? U1 anting tuzilishi qandav larkibiy qismlardan iborat?
   
5. 
   Tarbiyachining mashg'ulotga tayyorlanishi qandav bosqichlami o‘z ichiga oladi?
   
6. 
   Ekskursiya ladiinni tashkil etish shakli sifatida qandav bosqichlarda ainalga oshiriladi?
   

? MAVZU YLZ ASWAN TESTLAR

1. 
   Ta’Umm tashkil etish shakliga qaysi qatorda to‘g‘ri ta’rif benE gan?
   

1. 
   Pedagog va bo tailing rnaxsus tashkil etdgan faoliyati
   
2. 
   Kun tartibida ma'lum bir vaqlda o'tkaziladigan mashg’ulotiar yi- gdndisi
   
3. 
   Pedagog va bolalar obtasidagi o‘zaro ta’sir xususiyati
   
4. 
   To-g‘ri javob berilmagan
   

2. 
   Maktabgacha yushdagi bolalaining o‘quv faoliyatini tashkil etishning uechta shakli mavjud va ular qavsilar?
   

1. 
   2 ta idiviual va guruhli
   
2. 
   3 ta yakka. ommaviy va individual
   
3. 
   3 ta individual, guruhli va ommaviy
   
4. 
   I ta guruhli
   

3. 
   Mashg‘uiot nima?
   

1. 
   Maktabgacha ta^;lim muassasasida tadim-tarbiya berish shakli
   
2. 
   Maktabgacha ta'lim muassasasida tadimni tashkil etishning asosiy shakli
   
3. 
   Aniq maqsadga qaratilgan jarayon
   
4. 
   Maktabgacha tadim muassasasidagi dars
   

4. 
   Mashg‘ulotning asosiy maqsadi nima?
   

; A) Bolalarga bilim berish

2. 
   Maktabgacha tarbiya voshidagi bolalarga har tomonlama bilim berish
   
3. 
   Bolalarni bilim. ko‘nikma. malakatar bilan qurolalntirish
   
4. 
   Bolalarni maktab tadimiga tayvorlash
   

210

5. 
   Mashg‘ulotlar asosan qaysi vaqtdao‘tkaz»ladi?
   

. A) Ertalab

2. 
   Tushlikkacha
   
3. 
   Running birinchi yarmida
   
4. 
   Running ikkinchi yaimida.
   

6. 
   Mashg‘ulot qanday tuzilishga ega boTadi?
   

1. 
   Tashki!iy qism. mashg'ulotning borishi
   
2. 
   Bolalarni uyushtirish, asosiy va yakuniy qism
   
3. 
   Mashg‘u!otning boshlanishi, borishi, yakuni
   
4. 
   Bolalarni uyushtirish, mashg‘ulotnin.g borishi, asosiy qism, yakun- lovchi qism
   

7. 
   Ekskursiya nima?
   

1. 
   Ta'lim berish shakli
   
2. 
   Ta’lim berish uslubi
   
3. 
   Ta’lim berish usuli
   
4. 
   Ta’lim berish vositasi
   

8. 
   Ekskursiyadan ko‘zlangaii maqsad?
   

1. 
   Rolalarning ochiq havoda bo'lishini ta’minlash
   
2. 
   Bolalarning tevarak-atrofdagi hayot to'gTisidagi tasavvur va taas- surotlarini shakllantirish
   
3. 
   Tevarak-atrof hayot bilan bevosita tanishtirish
   
4. 
   Bolalarning taassurotiarini shakllantirish
   

9. 
   Ekskursivada asosan qaysi uslubdan fqydalaniladi?
   

1. 
   Og'zaki
   
2. 
   Amaliy
   
3. 
   KoTgazniali, kuzatish
   
4. 
   Bare ha javoblar to‘g‘ri
   

14. 
    bob. MAKIABGACHA TA’LIM YOSHfDAGT BOLALARM O QlTfSH UslubLARl
    

_ , . Lsmh so Vi erekcha tadqiqot. maqsadga
«TaTim ualublari»va .... ...... . .
^ .... . . enshish vo'li, usuu degamdir. Bu so zmng
«ta’Iim usultari» haqula . ' . ' . ... r. . , ...
tushuncha etimologiynsi (kehb cmqishi.) lining urmy
kategoriya sifatidagi talqinida ham aks etgan. "Uslub-eng umumiv ma’noda-maqsadga erishish usuli. ma'lum tarzda tartibga solingan faoliyar.
Ta'lim uslublari dey Uganda, o’rganilayotgan materialni egallashga qaratiigan turli didaktik vazifalarni hal etish bo'yidia pedagog.ni.ng ovgatuvchi ishi va ta'lim oluvchilar o'quv-bilish faolivatini tashkil etish usullari tushuniladi.
Ta'lim usuli -ta’lim uslubining tarkibiy qismi voki aJohida tomoni, Uslublar bilan usuliar munosabati oVaro bir-biriga bogdangan. Usui va uslub butun va qism sifatida bir-biriga bogTanadi. Usullar yordamida faqat pedagogik yoki o'quv vazifasining bir qismi hai qiiinadi. Xuddi shu uslubik usullar turli uslublarda fbydalanilgan bo‘1 ishi mumkin, Va aksincha, xuddi shu uslub turli pedagoglar tomortidan turli usullarda ochib berili.shi mumkin.
Tanlab olingan uslub bilan bogMiqlikda faoliyat usuilarini am alga oshirish uchun qulay tarzda harakat qilish zarurligini belgilab beruvchi me’yoriy ko'rsatmalar esa qoidahr deb ataladi.
Ta’lim usjublarini tanlab olish aniq shart-sharoitlami lalab ctadi. Ta'lim uslublarini tanlab olishning umumiv shartiariga quyidagilar kiradi: l.Ta’limning umumiy maqsadlari. 2.0‘rganilayotgan m a warning mazmuni hamda o‘ziga xosliklari, 3. Mashg’ulotni o'tkazish uslubi- kasining o’ziga xosliklari. 4. Material™ oVganishga ajratilgan vaqt.

5. 
   0‘quv mashg'ulotining maqsadi, vazifaiari va mazmuni. 6. Ta’lim oluvchilaming yoshi va bilish imkoniyatlari. 7. Ta'lim oluvehilarning tayvorgarlik da rajas i. 8. Ta’Km muassasasining moddiy ta’minlanganligi.
   

9. 
   Pedagognmg nazariv, amaliy va uslubik tayyorgarligi, pedagogik mahoratni egallaganlik darajasi.
   

Zamonavty didaktikada ta'lim uslublarining engkcng tarqalgan beshta tasnifi mavjud;
!. An ’anewiv ("mantasiga ko ‘ra) ta'lim uslub!ari (H. 1 .Golant, X.M.Verzilin vaboshqalar) tasnifi: og'zaki (hikoya, suhbat, lushuntirish),