0‘zbekist0n respublikasi oliy va 0‘rta maxsus ta'lim vazirligi 0‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

Texnika fanlari nomzodi, dotsent A.Sh. Shorustamov darslik- ning kirish, 1—6 boblarini, iqtisod fanlari nomzodi R.Ya. Ab- dullayev 7—13 boblarini yozganlar.

1. 
   BOB. TEMIR YO‘LLARNING TOIFALANISHI VA ULARNING SINFLARI HAQIDA MA’LUMOTIAR
   

1.1. Temir yo‘llarnmg toifalanishi
Yangi temir yo‘l liniyalari asosan yangi hududlami va ular- ning tabiiy boyliklarini o‘zlashtirish, mavjud o‘ta yuklangan liniya- larni yengillatish, yo‘lovchilar va yuklami tashish vaqtini kamayti- rish maqsadlarida quriladi. Yangi liniyalar mayjudlaridan temir yo‘l tarmoqlarining faoliyatidagi ahamiyati, tashishlarning miq- dori va tavsifi bilan tubdan farq qilishi mumkin. Shular sababli temir yo‘l liniyalarini loyihalashga qo‘yiladigan texnik talablar va me’yorlar tegishlicha difFerensiyalanib toifalashtiriladi.
Loyihalashda asosiy dastur bo‘lib xizmat qiluvchi «Qurilish me’yorlari va qoidalari» (QM va Q) 1520 mm kenglikdagi yangi temir yo‘Ilar va shoxobcha yo‘llami darajalashni ko‘zda tutadi. Liniyaning sinfiga qarab uning asosiy parametrlari va loyihalashga texnik talablar, yoiovchi va yuk poyezdlarining tezliklari hamda liniyaning barcha inshootlari quwati belgilanadi.
QM va Q 32.01-95 bo‘yicha MDH davlatlaridagi yangi temir yo‘llar, korxonalarga boruvchi shoxobcha yo'llar, qo‘shimcha (ik- kinchi, uchinchi) bosh yo‘llar, quwatlari oshirilayotgan (re- konstruksiya qilinayotgan) mavjud yo‘llarning umumiy temir yoi tarmoqlaridagi o‘rni va vazifasiga qarab quyidagicha toifala- nadi:

1. 
   jadval
   

Temir yo‘llarning toifalanishi

Temir yoi toifasi