0‘zbekist0n respublikasi oliy va 0‘rta maxsuis ta’lim vazirligi g‘. Hojiahmedov, I. Yaxyayeva, M. Umarova, A. Usmonov sifat menejmenti

Iste’molchining nuqsonli tovarning xarid narxini nuqsonga mutanosib ravishda kamaytirishni yoki shartnomani bekor qilishni talab qilish huquqi. Agar sotuvchi (ishlab chiqaruvchi) iste’molchining tovarni almashtirib berish yoki undagi nuqsonlarni bartaraf etish haqidagi talablarini bajarmagan boisa, iste’molchi tovarning xarid narxini nuqsonga mutanosib kamaytirishni yoki shartnomani bekor qilib, yetkazilgan ziyon va ma’naviy zararni qoplashni talab qilishga haqli.

Iste’molchiga nuqsonli tovar sotilganda u bilan hisob-kitob qilish. Nuqsonli tovar ayni shunday markali (modelli, artikulli) tovarga almashtirib berilgan vaqtda tovarning narxi o‘zgargan bo'lsa, qayta hisob-kitob qilinmaydi.

Nuqsonli tovar boshqa markali (modelli, artikulli) tovarga almashtirib berilayotganda, agar almashtirilishi kerak bo‘lgan tovar narxi uning o‘miga berilayotgan tovar narxidan past bo‘lsa, iste’molchi narxlardagi farqni qo'shimcha tarzda to'lashi lozim, almashtirilishi kerak boigan tovar narxi uning o‘rniga berilayotgan tovar narxidan yuqori bo'lsa, iste’molchiga narxlardagi farq qaytariladi. Bunday hisob-kitob chog‘ida almashtirilishi kerak bo'lgan tovar narx oshgan taqdirda, uning talab qo'yilgan paytdagi narxi, narxi pasaygan taqdirda esa xarid paytdagi narxi qo'llaniladi.

Shartnoma bekor qilinayotganda tovar narxi oshgan bo'lsa, iste’molchi bilan hisob-kitob tovarning tegishli talab qo'yilgan paytdagi qiymatiga qarab, narxi pasayganda xarid paytdagi qiymatiga qarab amalga oshiriladi. Tovar iste’molchilarga kreditga sotilgan bo'lsa, shartnoma bekor qilinganda pul summasi tovar qaytarilgan paytgacha uzilgan kredit miqdorida qaytarib beriladi, shuningdek, kredit berganlik haqi to'lanadi. Hajmi katta yoki vazni besh kilogrammdan ziyod tovarni ta’mirlash, narxini tushirish, almashtirish uchun eltish va iste’molchiga qaytarib keltirib berish sotuvchining (ishlab chiqaruvchining) kuchi bilan va uning hisobidan amalga oshiriladi. Ushbu majburiyat bajarilmaganda tovami eltish va qaytarib olib kelish iste’molchi tomonidan amalga oshirilishi mumkin. Bunda iste’molchining tovarni eltish va qaytarib olib ketish bilan bog‘liq xarajatlarini sotuvchi (ishlab chiqaruvchi) qoplashi shart.