Дисперсиялар гамогенлиги аниқланганда икки танламанинг ўртача қийматларини таққослаш μ1—μ2
|
Men (Х1)
|
Sitora (Х2)
|
Ўртача арифметик қиймат ( )
|
187,9
|
150,2
|
Стандарт оғиш (S)
|
36,8
|
29,7
|
Дисперсия
|
1014,5658
|
883,45
|
n
|
35
|
35
|
df=n-1
|
35-1=34
|
35-1=34
|
Иккита муқобил фаразлар илгари сурилади:
H0 : Дисперсиялар гомоген (улар орасидаги фарқлар аҳамиятсиз)
H1 : Дисперсиялар гомоген эмас (фарқлар статистик жиҳатдан аҳамиятли)
Текшириш Фишер мезони бўйича амалга оширилади:
F= = =1,21
Ишонч даражаси α=0.05 танлаб олинади
df1=n-1=35-1=34
df2=n-1=35-1=34
Иккита эркинлик даражаси топилади: df1=n1–1=34 ва df2=n2–1=34
F (жадвал)=1,56
α=0.05 ишонч даражаси учун жадвалдан иккита эркинлик даражасининг (34 ва 34) кесишган нуқтасида F қийматини топамиз. Жадвалдан F қийматини топишда каттароқ дисперсияга эга бўлган кўрсаткич эркинлик даражасини топиб юқоридан пастга қаралади, кичикроқ дисперсия эркинлик даражаси бўйлаб чапдан ўнгга қараб, улар кесишган нуқтада F қиймати топилади. Катта дисперсияли эркинлик даражаси (df2=34) 30 дан катта бўлгани учун ∞ белгиси қўйилган устунга қараймиз.
Таққослаш. Агар ҳисоблаб топилган F (1,21) қиймати жадвалдан топилган F (1,56) қийматидан катта бўлса 0 фарази инкор этилиб, муқобил фараз (эксперимент фарази) қабул қилинади. Акс ҳолда H0 қабул қилинади. Ҳисоблаб топилган F қийматидан кичик бўлгани учун (1.21<1.56) биз 0 фаразини H0 қабул қиламиз, яъни иккала дисперсия орасида фарқ мавжуд эмас деб топамиз.
Қарор: Ўрганилаётган дисперсиялар 95%лик ишонч даражасида гомогендир (F = 1,21, p>0.05).
Ўртача дисперсияни аниқлаш
=
Стюдент t-мезонини ҳисоблаш формуласи
T=
10. Ишлатилдиган кўрсаткичлар учун эркинлик даражаси аниқланади df=n1+n2-2=35+35-2=68
11. Жадвалдан критик кўрсаткич топилади. Бунда α=0,001 ишонч даражасида, эркинлик даражаси df=68 га тенг, бу кўрсаткич жадвалда tT=2,00 га тенг.
95%=2,00
99%=2,66
99,9%=3,46
t(хисоблаб топилган)=3,05
df= n1+n2-2=35+35-2=68
t =99,9% (жадвалдан топилган)=3,46
12. Таққослаш: Ҳисоблаб топилган t-қиймат жадвалдан топилган (tж) қийматидан кичик бўлса Н0 фараз қабул қилинади, акс ҳолда инкор этилиб, Н1 фарази қабул қилинади. t>tж, яъни 3,05<3,46 бўлгани учун Н0 ни инкор этиб Н1 ни қабул қиламиз, яъни геолог ва математик талабалари ўртасидаги экстраверсия ва интроверсия кўрсаткичлари орасида статистик жиҳатдан ишончли фарқ мавжуд. 13. Қарор қабул қилиш: механика математика ва геология факультети талабаларининг экстраверсия ва интроверсия кўрсаткичлари ўртача қийматлари орасидаги фарқ 99,9 %лик ишонч даражасида статистик жиҳатдан аҳамиятлидир (t=3,05; р>0,001).
Do'stlaringiz bilan baham: |