0 ‘zbek3ST0n tarixi umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 8- sinfi uchun darslik

29

---

Mahalliy  boshqaruv
Ko‘chkunchixon  Shayboniyxonning  farzandi  emas,  amakisi  bo‘lgan- 
ligini  bilib  olgan  edingiz.  U  shayboniylarning  yoshi  eng  kattasi 
bcfIganligi  uchun  taxtni  egalladi.  Ikkinchi  yoshi  katta  -   shayboniy 
Ko‘chkunchixonning  ukasi  Suyunchxo‘ja   valiahd  etib  tayinlandi.  Bi­
ro q  u  Ko‘cbkunchixondan  avval  vafot  etganligi  uchun  xonlik  taxtini 
egallash  unga  nasib  etmadi.  Biroq  XVI  asming  40-yillaridan  boshlab 
o‘zaro  nizolar  oqibatida  bu  an’ana  buzildi.  Endi  taxt  otadan  bolaga 
meros  bo‘lib  o‘tadigan  bo‘ldi.
Yuqorida  ta’kidlanganidek,  shayboniylar  davri- 
da  xonlik  viloyat  va  tumanlarga  bo‘lingan. 
Viloyatlar,  asosan,  sulola  namoyandalari  orasidan  tayinlangan  hokimlar 
tomonidan  boshqarilgan.  Hokimlar  ham  markazdagidek  o4zlarinmg 
boshqaruv  mahkamasini  tuzishgan.
Keyinchalik,  markaziy  hokimiyat  zaiflashgach,  ayrim  qudratli  qa- 
bila  boshliqlari  -   amirlar  ham  shu  mansabga  tayinlangan.  Tumanlarni 
tuman  hokimlaxi  boshqargan.  Boshqaruvning  eng  quyi  tizimi  amlok 
deb  atalgan  (ya’ni  bir  nechta  katta-kichik  qishloqdan  iborat  boshqaruv 
tuzilmasi).  Amloklarni  tuman  hokimi  tomonidan  tayinlangan  shaxs  -  
amlokdor  boshqargan,
Amlok  boshqaruvi  ma’muriyati  amlokdor,  mirzo  (kotib),  mirob
(suv  taqsimlovchi),  amin  (soliq  yig‘uvchi)  va  oqsoqol  (har  bir  qish-
loqning  boshlig‘i)dan  iborat  bo‘lgan.
.  l  t 
., 
Ashtarxoniylar  davrida  davlat  boshqaruvi