0 ‘zbek isto n respublikasi oliy va q ‘rta m axsus t a ’lim vazirligi

353

---

29-MAVZU.

SUG'URTA  FIRIBGARLIGI VA UNI BARTARAF ETISH

29.1.  Sug'urta firibgarligi haqida umumiy tushuncha

Sug'urta  firibgari.  Kim  u?  Bu,  odatda,  yuksak  intcllektual  salohiyatga  cga 

boigan.  o'ziga to‘q  oiladan  chiqqan  shaxs bo‘ladi.  Bu esa  unga umumiy  va  maxsus 

ta’limga  nisbatan  yuqori  darajada  qabul  qilgan  bo‘Iish  imkonini  beradi.  Ulaming 

katta qismi  biznesning  ma’lum  turi  bilan  shug'ullanishadi  va  bu  faoliyatning  o'ziga 

xosligi  shundaki.  bu  ulami  sug'urta  qoidalari  va  sharllari  haqida  juda  vaxshi 

xabardor  bo'Iishini  talab  etadi.  Ular  zarar  va  to'lov  shartlarini  aniqlash  amaliyoti 

bilan juda vaxshi tanish bo'lishadi.

Ayollar  kamdan  kam  sug‘urta  firibgari  bo'lishadi,  avniqsa.  tcxnika  bilan 

bog‘liq  firibgarliklar  (yonib  ketish.  YTH  va  h.k.).  Shuningdek  professional  va 

vagona  firibgarlikni  farqlash  murakkab  masala.  Bir  necha  bor  jinoyat  olamida 

firibgarlikda  muvaffaqiyatga erishgan  havaskor  firibgarlar professional  firibgarlarga 

aylanishi  mumkin.  Firibgarlar  o'z  jinoyatlarining  ochilishini  eng  kam  darajasiga 

tayanishadi.

Shuningdek  ular  qonundagi  bo'shliqlar.  firibgarlik  olamidagi  malakaning 

pastligi.  ulaming  firibgarligi  oshkor  qilingan  taqdirda  ham  ulaming  jazolanishi 

dargumon  boMib  qolmoqda.  Biznesmenlar  oddiy  fuqarolardan  ko‘ra  ko'proq 

firibgarlikni  sodir etishadi.  ulaming  biznesdagi  qiyinchiliklari  sug'urta  firibgariigini 

sodir etishiga motiv bo‘ladi va bu sug'urta biznesiga tahdid soladi.

Respublika sug'urta kompaniyalarining sug'urta firibgarligidan 

himoya qilishning asosiy  printsiplari

S u g 'u r t a

R e s p u b l i k a   v a

S u g 'u r t a   h o d i s a s i n i

S u g 'u r t a   h o d i s a s i n i

k o m p a n i y a s i

v i l o y a t l a r d a

t e k s h i r i s h d a   q u n u n

t e k s h i r i s h d a

f a o l i y a t in i   m a k s im a l

f i r i b g a r l a r   h a q i d a

h i m o y a l o v c h i

s t a n d a r t   s x e m a   v a

d a r a j a d a

m a ’I u m o t   b a z a s i

o r g a n l a m i n g   o p e r a t i v

a n k e t a l a r d a n

s h a f f o f l i g i n i

t a ’m m l a s h

y a r a t i s h   k e r a k

o 'z a r o   t a ’s iri

f o y d a l a n i s h

29.1-rasm.