0 ‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi m. T. Turdiyev elektrotexnika va elektronika asoslari

p= V V V ^ f + ^ B o Vcoscpf+^ ^ccsq* (1) Uch fazali zanjirda nol sim boMmagan holda Kirxgof

qonuniga asosan:

/+/+/=0.

Bu ifodadan:
V = - ( 4 + Ic)-	(2)

Bu ifodani (1) formulaga kiritamiz:
/ >= i/Ao+/k-c°s
Quyidagi ifodalarni hisobga olib, qayta yozamiz:
Uc1i= UBO- U co;
P=UAB' C0S P. + UCB^C' COS P2'
Liniya kuchlanishlari va faza toklarining, mos ravishda, siljish burchaklari:
P i —^AB ^A’ P2—UCB• /..
Shu formulaga asosan ikkita vattmetmi kuchlanishlar UAB va UCB ga va toklar /A, /c ga ulaymiz (5.10- rasm). Bu ikkita vattmetr uchala faza quwatini ko'rsatadi.
Reaktiv quwatni oMchash. Reaktiv quwatning liniya kuchlanishi va faza toki orqali ifodasi quyidagicha bo‘ladi:
Q=UBC /A • sin( UB• /A) = t/DC• /A• cos (90° - cp).
Keltirish formulasiga asosan: sincp = 90° —
Simmetrik iste’molchi boMganda har uchala fazaning re-aktiv quwati:
UBC ■/A• sincp-
Aktiv va reaktiv elektr energiya induksion asbob yorda-mida o‘lchanadi. Bu oMchash asbobi hisoblagich (schotchik) deb aytiladi va diskning aylanish sonini hisoblovchi mexanizm bilan jihozlanadi. Har bir hisoblagichda bir K-Vatt • soat elektr energiya diskning necha marta aylanish soniga to‘g‘ri kelishi ko‘rsatiladi. Hozirgi vaqtda asosan bir fazali SAl va
64

www.ziyouz.com kutubxonasi

5.10- rasm. 5.11- rasm.

uch fazali SA3U, SA4U va SR4U hisoblagichlari qo‘llaniladi. SA3U (cneTHHK aKTHBHbin, Tpex(J)a3HbiH, yHHBepca^b-Hbifl) hisoblagichi ikki elementlidir.