Ў збекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкент фармацевтика институти

Infeksiya xaqida ta'limot.
Infeksiya (lotincha, infection-yuqtiraman,tashqaridan biron narsani kiritaman) degnada odam, hayvon,o'simlik organizmiga tushgan mikroorganizmlar ta'sirida yuzaga keladigan jarayon tushuniladi.
Infeksion jarayon- bu makroorganizmga patogen mikrob ta'sir qilishi natijasida yuzaga keladigan fiziologik va patologik o'zgarishlar majmuidir. Infeksion jarayon quyidagi omillar: a) patogen mikroblar va ularning hayot faoliyati davrida ishlab chiqaradigan maxsulotlari :
b) jarayon rivojlanishi davridagi makroorganizm holati ; v) tashqi muhit sharoitlari ;
g) ijtimoiy omillar ta'sirida rivojlanadi.
Yuqumli kasalliklar boshqa kasaliklardan (somatik,genetik) ko'pgina xususiyatlari bilan farq qiladi. Avvalo, yuqumli kasalliklarni maxsus patogen mikroblar qo'zg'atadi,mikrob organizmga tushgandan so'ng kasallik darxol namoyon bo'lmay, ma'lum bir yashirin davr o'tadi. U xastalangan odamdan sog'lom kishilarga yuqib, katta xududlarga tarqalishi mumkin.
Makroorganizmning mikroorganizm bilan munosabati- simbioz shakllari.
Mikroorganizmlar ikki katta guruhga: saprofitlar (kasallik qo'zg'atmaydigan-zararsiz) va parazitlarga bo'linadi. Odam va hayvon organizmida yashaydigan mikroblarning ayrim turlari shartli- patogen xisoblanadi,yani ular ma'lum bir sharoitdagina kasallik qo'zg'atishi mumkin.Bunday sharoitlarga sovqotish,immun tizimining susayishi,vitamin va oqsillar yetishmasligi, antibiotiklarni ko'r-ko'rona ishlatilishi kabilar misol bo'la oladi.
Simbiozning turli shakllari mavjud. Bulardan kommensalizm,mutualizm,parazitizm aloxida o'rin tutadi.
Kommemsalizm (fr.commensal -xamtovoq)- ikkita organizmning bir biriga ziyon yetkazmay,birga yashashi.Masalan.odam organizmidagi normal mikroflora a'zolari.
Mutualizm (lot.mutuus-o'zaro) ikki organizmning bir biriga foyda keltirb yashashi.Masalan, ichakning normal mikroflorasi,undagi ovqat qoldiqlari xisobiga xar doim odam organizmi bilan birga yashaydi va ayni vaqtda organizm uchun muxim bo'lgan bir necha tur vitaminlarni sintezlab,uning vitaminga bo'lgan extiyojini barqororlashtirib turadi.