Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

10. Полимербетон ва бетонполимерлар нима?
11. Қоплама полимерлар.
12. Йўл қурилишибоп полимер тасма чизиқлар таркибини айтинг.
13. Қурилиш конструкцияларини полимер ашёлар билан қоплашнинг қандай 
усулларини биласиз?
14. Узбекистан полимер ашёлари.
482

---

19-боб.
ЛОК ВА БЎЁҚЛАР
Пардозлаш ишларида ашё юзасига суркаладиган органик мой­
симон, суюқ ва ҳар хил таркибли моддалар кўп ишлатилади. Улар 
ашё юзасига мустаҳкам ёпишиб, юпқа парда ҳосил қилиб қотади. 
Пардозбоп ашёлар гуруҳига кирувчи.бундай моддалар ва таркиб- 
ларни лок-бўёқ ёки бўёқчилик ашёлари деб ҳам аталади.
Бино ва иншоотларни пардозлашда, зарарли муҳитдан муҳофа- 
залашда, уларни қаттиқ ашёлар билан қопланганда буюм ҳамда кон­
струкцияларнинг бошланғич давридаги хоссаларини таъминлаб, 
уларнинг чидамлилиги ҳамда курилиш самарадорлиги оширилади. 
Пардозбоп ашёлар безак беришда, санитария-гигиенага дойр шаро- 
ит яратишда, чангланиш, ифлосланиш, намланишдан, ташқи шо- 
вқиндан сақлашда катга аҳамият касб этади. Бўёқлар асосан боғлов- 
чи, эритувчи, пигмент ва кукун тўлдиргичла1рдан ташкил топган.
Алифлар. 
Лок-бўёкдар тайёрлашда асосан табиий ва аралашти- 
рилган (сунъий) алифлар ишлатилади. Табиий алифлар ўсимлик 
мойидан махсус ишлаб олинади ҳамда суркалгандан кейин ҳавода 
тез куриб, юпқа ва эластик парда ҳосил қилади. Табиий алифлар- 
нинг қотиши коллоид кимёвий жараён бўлиб, у ҳаводаги кисло­
род билан оксидланиш натижасидир. Табиий алиф зиғир, каноп, 
кунгабоқар ва бошқа ўсимлик мойларидан тайёрланади. Бунинг учун 
ўсимлик мойига махсус аралашма (сиккативлар) қўшилиб, у 200°С