Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

Шиша бўтқасини қолиплаш 
беш хил усулда олиб борилади: 
сўриш, қуйиш, чиғирлаш, зичлаш ва босим билан ҳаво юбориш. 
О йна тахталарини қолиплаш да ш иш а эри тм аси устида сузиб 
юрадиган қайиқсим он ускуна шиша бўтқасини тасма сингари тик 
ёки горизонтал ҳолатда сўради, кейин чиғирлайди. Бу усул 
\ о -
зирги ш иш а ишлаб чиқариш технологиялари орасида энг самарали, 
иш унуми юқори. Сўриш усулининг афзаллиги шундаки, бунда 
шиш а бўтқасини қолиплаш жараёни қалай эритмаси устида олиб 
борилади. Қалай эритмаси юзасида қолипланган шиша тахтанинг 
сирти текис бўлади, уни қайтадан силлиқлаш керак бўлмайди.
Ш иш а буюмлари тайёрлашда энг муҳим технологик жараён 
бу — шиша бўтқасини янада юмшатиб қую қлаш тириш ни такрор- 
лаш дир. Ш иша буюмни совитиш аста-секин амалга ош ирилмаса, 
ундаги ички кучланишнинг зўрайиши туфайли шиша синади. Оддий 
шишаларга қараганда 4—8 баробар юқори мустаҳкам шиша буюмни 
олиш керак бўлса, шиша бўтқаси юқори ҳароратда қиздирилиб, 
жадал суръатда совитилади. Охирги технологик жараёнда ш иш а 
силликутнади ва пардозланади. Ш иша қолиплангандан кейин, уни 
совитиш жараёнида ички тузилиши кескин ўзгаради. Ш иш а сови- 
гунга қадар ундаги кристалл ҳолатидаги майда заррачалар бутунлай 
тартибсиз жойлашган бўлади. Кейин, совитиш жараёнида кристалл 
заррачалар бир тартибда ўрнашади ( 8.1-раем). Ш ишадаги кристалл 
заррачалар орасида ундан \ам майда кристаллитлар борлиги аниқ- 
ланди. Улар S i0 4 дан ташкил топган тетраэдр панжаралари билан 
бирлашган. С иликат шиша- 
ларидаги темир катионлари 
м ан ф и й за р яд л ан ган S i0 4 
тетраэдрлардан иборат. Улар 
шиша мустаҳкамлигига сал- 
бий таъсир этмайди.
Шиша буюмлар
\0 й н а тахта 
шиша буюм­
лари ичида энг асосийсидир.
Д еразабоп ойна асосан уч 
хил бўлади: жилоли, ж ило­
сиз, силлиқланган.