Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

да намат асосга линолеум бўтқаси ётқизилиб жўва зичлагичдан ўтка- 
зилади (18.3-расм).
Экструзия усули. 
Бунда пластик ҳолатдаги маълум шаклдаги те­
шик муншдтук орқали узлуксиз равишда босим билан полимер 
қоришма чиқарилади. Узунасига ўлчанадиган буюмлар, кувурлар 
шу йўл билан ишлаб чиқарилади. Полиэтилен пардалар, экстру- 
дерларда тайёрланган цилиндрларни сиқиқ ҳаво ёрдамида пиши­
риш йўли билан ҳосил қилинади.
Экструзия усули билан диаметри 5 мм. дан 250 мм. гача бўлган 
кувурлар, эни 0 ,3 — 1,5 метр, қалинлиги 0,1 дан 4 мм. гача бўлган 
полимер парда ва тахталар ишлаб чиқариш мумкин.
Босим остида қуйиш. 
Полистирол, сополимер (икки хил поли­
мер аралашмаси), полиэтилен сингари термопластик смолалардан 
буюм тайёрлашда шу усул кўлланилади. Термопластик полимер 
донали ҳолатда қиздириш цилиндрида (170—240°С) эритилади. Ке­
йин эриган полимер бўтқа плунжер ёрдамида 35—70 атм босим
463

---

остида зичлаш қолипига сачратиб сепилади. Буюм қолипда 20—25 
секунд сақланади, кейин зичлаш қолипи совитилиб, буюм ажра- 
тиб олинади.
Қатламли пластмассалар 
— реактопластлар кўп қаватли гид­
равлик зичлагичлар ёрдамида 2—3 босқичда ҳарорат ва босимни 
ошириш йўли билан зичланади. Бунда энг юқори ҳарорат 120— 
200°С, босим эса 15— 16 МПа бўлади. Ёғоч-тола қатламли пластик- 
лар, ёғоч-пайраҳа, безак қатламли пластиклар, текстолит, шиша- 
текстолит ва бошқалар шу усулда олинади.
Пайвандлаш ва ёпиштириш 
усуллари амалиётда кенг ишлати­
лади. Полиэтилен, полиамид, поливинилхлорид ва бошқа термо­
пластик полимерларнинг тушган жойига иссиқ сиқиқ ҳаво, юқори