Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

сини тайёрлаш технологияси Германияда ишлаб чиқилган. Ушбу 
технологияга кўра эскирган асфальт-бетонни қурилаётган йўлнинг 
ўзида махсус ускуналарда қайтадан тайёрлаш мумкин. Немис му- 
тахассислари махсус регенерация машиналарини яратдилар. Бал- 
лонлардаги газ билан 180—200°С гача қиздирувчи инфрақизил нур­
лар асфальт-бетоннинг эни 2 дан 7,5 метргача бўлган устки қатла- 
мини юмшатади. Юмшаган қатламда шу ернинг ўзида сирти фаол 
қўшилма ва битум қўшиб қориштирилади кейин эни 2 дан 7,5 метр­
гача бўлган асфальт-бетон йўлга ётқизиб зичланади. Йўл қуришда 
ишлатиладиган машина ва ускуналарнинг иш унуми соатига 250 
дан 1000 м2. га тенг.
446

---

Кейинги йилларда мамлакатимизда, курилиш ишларида икдим 
шароити алоҳида эътиборга олина бошланди. Айниқса, курилиш 
ашёларининг сифатли бўлишини, чидамлилигини, иншоот тан- 
нархини ва самарадорлигини оширишда иқлим шароитини алоҳи- 
да ҳисобга олиш лозим. Бетон ишларида унинг намлигини сакдаб 
туриш, ғишт ва бошқа деворбоп буюмларни ишлатишдан олдин 
намлаш, иншоотларнинг зилзилага бардошлилигини таъминлаш, 
куёш радиациясининг зарарли таъсиридан сакдаш каби бошқа тад- 
бирлар курилишни бошлашдан олдин лойиҳада кўрсатилган бўли- 
ши керак.
Ўзбекистон куёш радиацияси энг кўп тушадиган (1,2 кВт/м2) 
ўлкадир. Ёзи иссиқ, ҳарорат 27—33 °С га, айрим кунлари 45 °С га 
кўтарилади. Бир йилдаги ёғин микдори ўртача 180—270 мм. га тенг.
Республикамиз ҳудудидаги тупрокдар асосан учга бўлинган. Тоғ 
олди, ўзгарувчан ва чўл тупрокдари, ернинг устки қатламидаги 
соз тупрокдар ер ости суви бўлмаса ҳам чўкувчан бўлади. Чўл май- 
донларидаги тупрокдар тузли бўлади, улар эриб ер ости сувлари-