Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

электр токи ўтказа- 
диган ойнага 
айланади. Бундай ойна юзасида ҳарорат 500 дан 700°С 
гача кўтарилиш и мумкин. М аш иналарнинг орқа ойна юзаси нам- 
ланса ёки қор қопласа бундай ҳароратда у тезда қурийди. Ойна 
юзаси ҳар хил рангдаги (кўк, сариқ, ҳаворанг) лю м иноф ора юпқа 
парда билан қопланса, унга тушган нурни қайтариш ҳисобига у 
янада ёриш ади. Қалинлиги 5—25 мм. ли ойнанинг бир том они нур 
ўтказмайдиган рангли эмаллар билан қопланади ва силлиқланади. 
И ккинчи томонига ўйма чизиьути ёки ҳар хил бурчакли шаклларда 
безак берилади. Ойнанинг рангли эмал қопланган томонига мармар 
ёки бош қа табиий тош тасвири берилса, м арблитнинг ш иш а- 
мармар турларини олиш мумкин. Марблит ва унинг бош қа турлари 
бино деворларини декоратив безаш да, полни қоплаш да, бино 
йўлаклари ва катта хоналарининг деворларини зарарли муҳитдан 
сақлаш да ишлатилади.
Рангли 
ёки 
ўйма безакли 
ойна тахталарни ЮОх 100 дан 200x200 
мм. гача ўлчамларда кесиб олинган ойна тахтачалар биноларнинг 
ички деворларини қоплашда ишлатилади. Бундай ойна тахтачалар- 
нинг бир том они ялтирамайдиган эмал ёки уни эритилган ҳолатда 
қопланади.
Мозаикали гилам ёки гилам тасвирли шиша плиткалар 
безакли 
қопламалар ичида энг самаралисидир. Бино ва инш оот девор- 
ларининг таш қи томоиини зарарли муҳит таъсирилан сақлашда. 
музлашга чидамли мозаика-гилам тасвирини берувчи ш иш а тахта­
чалар қурилиш да кенг ишлатилади. Улар томонлари 21x21x5 ва 
4 6x 4 6 x 5 мм. ли ўлчамларда чиқарилади. Европа ш иш а ашёлари 
ишлаб чиқарувчи корхоналар чамаси 100 хил рангда турли ўлчам- 
ларда ш иш а мозаика тахтачаларини сотиб олишни тавсия этмоқ- 
далар.
Ш иш а бўтқасини қуйма ёки чиғир усулида зичлаб олинган ж и­
лосиз 
смальта 
деб аталувчи рангли ойна синикдаридан бадиий 
панно, ком позициялар ва меъморий қоплама буюмлар ишланади. 
Синик, ш иш а хиллари 200 га яқи н рангларда бўлиши мумкин. 
Смальта бўлакларининг ўлчами 20 мм. дан ошмайди.
Ҳар хил рангли шиша бўлакларни 0,4 дан 10 мм. гача йирик- 
ликда майдалаб пардозбоп ш иш а олинади. Кейин, ундан бино-
222

---

ларнинг таш қи деворлари рангли цемент қориш малари асосида 
сувоқ қилишда фойдаланиладкг| Гранит, мармар тасвирини берувчи 
шиш а-кристалл ашё 
сигран 
деб аталадиуМ айда кристалл заррачали 
табиий кварцит (авантюрин), хром оксиди қўшилган темир тош - 
қоли ва ш иш абоп минерал хом ашё аралаш маларидан таш кил 
топган таркибни эритиб сиграннинг бошқа хиллари олинад
14
ЬБун- 
дай ш иша бўтқаси сопол тахтачалар олишда ишлатилад^. С игран 
бино ва инш оотларнинг қуёш нури тушадиган деворларини қоп- 
лаш да ҳамда пардозбоп аш ёлар сифатида қўлланилади.